Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE) có tác dụng gì?

Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (angiotensin-converting enzyme - ACE) làm giãn và mở rộng các mạch máu, cho phép máu lưu thông qua dễ dàng hơn và nhờ đó làm giảm huyết áp.

Thuốc ức chế ACE thường được dùng để điều trị các vấn đề liên quan đến tim mạch như tăng huyết áp và suy tim. Ngoài ra, nhóm thuốc này còn có thể dùng cho các bệnh lý khác như suy thận mạn ở những người có hoặc không mắc bệnh tiểu đường.

Tác dụng của thuốc ức chế ACE

Công dụng chính của thuốc ức chế ACE là điều trị tăng huyết áp. Tăng huyết áp, hay cao huyết áp, là tình trạng áp lực máu tác động lên thành động mạch cao hơn bình thường.

Ngoài tăng huyêt áp, thuốc ức chế ACE còn được dùng để điều trị các bệnh lý khác như:

• Suy tim
• Bệnh thận mạn (suy thận mạn)
• Protein niệu (nồng độ protein trong nước tiểu cao hơn bình thường)
• Bệnh cầu thận (tổn thương bộ phận lọc máu của nephron trong thận)
• Xơ vữa động mạch (tích tụ chất béo và một số chất khác ở bên trong động mạch, khiến động mạch thu hẹp)

Cơ chế tác dụng của thuốc ức chế ACE

Thuốc ức chế ACE đa phần được dùng một lần mỗi ngày, thường là vào buổi sáng. Bác sĩ có thể kê thuốc ức chế ACE cùng với thuốc lợi tiểu hoặc thuốc chẹn kênh canxi (cũng là các nhóm thuóc điều trị tăng huyết áp).

Thuốc ức chế ACE có hai tác dụng chính. Thứ nhất là ngăn cản quá trình sản xuất angiotensin II – một loại hormone thu hẹp mạch máu và làm giảm lưu thông máu. Khi lượng angiotensin II giảm, mạch máu sẽ giãn ra và mở rộng, nhờ đó máu có thể lưu thông qua dễ dàng hơn.

Thứ hai, thuốc ức chế ACE làm giảm lượng natri được giữ lại trong thận.

Sự kết hợp của hai tác dụng này giúp điều trị nhiều bệnh lý liên quan đến mạch máu chứ không chỉ riêng tăng huyết áp.

Các loại thuốc ức chế ACE

Nhóm thuốc ức chế ACE gồm nhiều loại thuốc khác nhau. Điểm khác biệt lớn nhất giữa các loại thuốc là thời gian duy trì tác dụng. Một số loại thuốc ức chế ACE chỉ có tác dụng trong thời gian ngắn và phù hợp làm phương pháp điều trị ngắn hạn trong khi một số lại có tác dụng kéo dài.

Các loại thuốc ức chế ACE phổ biến gồm có:

• benazepril
• captopril
• enalapril
• fosinopril
• lisinopril
• quinapril
• ramipril
• moexipril
• perindopril
• trandolapril

Hầu hết thuốc ức chế ACE đều là thuốc đường uống, ngoại trừ enalapril – một loại thuốc tiêm tĩnh mạch.

Tương tác thuốc

Một số loại thuốc giảm đau không kê đơn có thể làm giảm hiệu quả của thuốc ức chế ACE. Nếu đang dùng thuốc ức chế ACE, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng ibuprofen, naproxen hay bất kỳ thuốc chống viêm không steroid (NSAID) nào khác.

Thi thoảng dùng các loại thuốc giảm đau này trong thời gian dùng thuốc ức chế ACE có thể không gây hại đáng kể nhưng không nên dùng thường xuyên.

Hút thuốc lá sẽ làm giảm hiệu quả điều trị suy thận mạn của thuốc ức chế ACE. Lý do chính xác của điều này vẫn chưa được làm rõ nhưng nếu bạn hút thuốc thì hãy cho bác sĩ biết để bác sĩ kê loại thuốc điều trị suy thận mạn phù hợp.

Chế độ ăn uống cũng có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc ức chế ACE. Ví dụ, ăn nhiều muối sẽ làm giảm hiệu quả điều trị tăng huyết áp của thuốc.

Trong thời gian dùng thuốc ức chế ACE, có thể bạn sẽ phải làm xét nghiệm kali máu định kỳ. Nếu nồng độ kali trong máu tăng cao, có thể bác sĩ sẽ giảm liều dùng thuốc. Bạn có thể ngăn ngừa tình trạng này bằng cách giảm bớt lượng kali trong chế độ ăn.

Tác dụng phụ của thuốc ức chế ACE

Thuốc ức chế ACE đa phần được dung nạp tốt. Nhưng giống như tất cả các loại thuốc khác, thuốc ức chế ACE cũng có tác dụng phụ. Một số tác dụng phụ thường gặp là:

• Mệt mỏi
• Phát ban
• Giảm vị giác
• Ho khan, ho dữ dội
• Tụt huyết áp
• Ngất xỉu
• Phù mạch (tình trạng sưng nghiêm trọng ở mặt và đường hô hấp, có thể gây tử vong)
• Tăng kali máu (nồng độ kali trong máu cao)

Để giảm nguy cơ gặp tác dụng phụ, bạn cần dùng thuốc đúng cách, không được dùng quá liều.

Phụ nữ mang thai có dùng được thuốc ức chế ACE không?

Do nguy cơ xảy ra tác dụng phụ gây hại cho thai kỳ nên bác sĩ thường không kê thuốc ức chế ACE cho phụ nữ mang thai.

Các nghiên cứu cho thấy dùng thuốc ức chế ACE trong thời kỳ mang thai có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và tác động tiêu cực đến cả sức khỏe của người mẹ.

Nếu bạn đang mang thai hoặc có kế hoạch mang thai thì hãy cho bác sĩ biết để kê loại thuốc phù hợp.

Một số chuyên gia y tế khuyến cáo phụ nữ trong độ tuổi sinh sản không nên sử dụng thuốc ức chế ACE.

Thuốc ức chế ACE có dùng được cho trẻ em không?

Nhiều loại thuốc ức chế ACE đã được phê duyệt sử dụng để điều trị tăng huyết áp ở trẻ em trên 6 tuổi.

Giống như tất cả các loại thuốc khác, cha mẹ hoặc người chăm sóc phải cho trẻ dùng thuốc ức chế ACE theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ.

Có thể ngừng dùng thuốc ức chế ACE không?

Giống như tất cả các loại thuốc kê đơn khác, bạn không được tự ý ngừng dùng thuốc ức chế ACE. Nếu gặp tác dụng phụ hoặc muốn ngừng thuốc vì một lý do khác, hãy trao đổi trước với bác sĩ. Các tác dụng phụ có thể sẽ tự hết sau một thời gian dùng thuốc. Nếu thực sự cần phải ngừng thuốc, bác sĩ sẽ hướng dẫn cách ngừng thuốc và kê loại thuốc khác thay thế.