Prazosin: Công dụng, liều dùng và tác dụng phụ

Thông tin cơ bản về prazosin

1. Prazosin có cả phiên bản thuốc gốc và biệt dược tên là Minipress.
2. Prazosin có duy nhất một dạng bào chế là dạng viên nang để dùng qua đường uống.
3. Prazosin được dùng để điều trị tăng huyết áp. Thuốc này có thể được dùng một mình hoặc kết hợp với các thuốc điều trị tăng huyết áp khác.

Cảnh báo quan trọng

• Nguy cơ ngất xỉu: Vì prazosin làm giảm huyết áp nên có thể gây choáng váng và ngất xỉu. Điều này có thể xảy ra trong vòng 30 đến 90 phút sau khi uống liều đầu tiên. Tình trạng choáng và ngất cũng có thể xảy ra do tăng liều quá nhanh hoặc đang dùng prazosin liều cao và chuyển sang một loại thuốc điều trị tăng huyết áp khác.
• Nguy cơ cương cứng kéo dài: Prazosin có thể gây ra tình trạng cương cứng kéo dài (dương vật duy trì trạng thái cương cứng quá 4 giờ, kèm theo đau đớn). Nếu hiện tượng cương cứng kéo dài quá bốn giờ, hãy báo cho bác sĩ hoặc đến bệnh viện ngay lập tức. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến rối loạn cương dương hoặc hình thành mô sẹo trong dương vật.
• Nguy cơ hội chứng mống mắt nhão trong phẫu thuật: Những người dùng prazosin có thể gặp phải một biến chứng tên là hội chứng mống mắt nhão trong phẫu thuật khi phẫu thuật điều trị đục thủy tinh thể. Nếu bạn cần phẫu thuật mắt, hãy cho bác sĩ biết về việc đang dùng prazosin. Bác sĩ sẽ kê thuốc hoặc sử dụng phương pháp phẫu thuật khác để giảm nguy cơ xảy ra biến chứng này.

Prazosin là thuốc gì?

Prazosin là một loại thuốc kê đơn dạng viên nang được dùng để điều trị tăng huyết áp. Tăng huyết áp không được điều trị có thể dẫn đến vấn đề nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Prazosin là một loại thuốc gốc và cũng là tên hoạt chất có trong biệt dược Minipress. Thuốc gốc thường có giá thấp hơn biệt dược nhưng đôi khi không đa dạng về hàm lượng và dạng bào chế như biệt dược.

Prazosin có thể được dùng kết hợp với các loại thuốc điều trị tăng huyết áp khác.

Nhóm thuốc và cơ chế tác dụng

Prazosin thuộc nhóm thuốc chẹn alpha.

Khi mạch máu co lại và thu hẹp, huyết áp sẽ tăng lên. Prazosin và các loại thuốc chẹn alpha khác làm giãn mạch máu để máu chảy qua dễ dàng hơn. Điều này giúp làm giảm huyết áp.

Tác dụng phụ

Prazosin có thể gây chóng mặt và buồn ngủ sau khi uống liều đầu tiên. Không lái xe và thực hiện các hoạt động đòi hỏi tỉnh táo khác trong 24 giờ đầu dùng prazosin và sau khi tăng liều.

Prazosin còn có các tác dụng phụ khác.

Tác dụng phụ phổ biến

Các tác dụng phụ thường gặp của prazosin gồm có:

• Chóng mặt, xây xẩm
• Buồn ngủ
• Đau đầu
• Mệt mỏi, thiếu năng lượng
• Hồi hộp, tim đập nhanh
• Buồn nôn

Nếu những tác dụng phụ này chỉ ở mức độ nhẹ thì thường sẽ tự hết trong vòng vài ngày đến vài tuần. Nhưng nếu các tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc kéo dài thì bạn cần báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ.

Tác dụng phụ nghiêm trọng

Báo ngay cho bác sĩ nếu gặp tác dụng phụ nghiêm trọng trong thời gian dùng thuốc. Gọi cấp cứu hoặc đến ngay cơ sở y tế nếu các triệu chứng có vẻ nguy hiểm. Một số tác dụng phụ nghiêm trọng của prazosin và các triệu chứng gồm có:

• Ngất xỉu (điều này có thể xảy ra khi đứng dậy quá nhanh)
• Cương cứng kéo dài
• Nhịp tim nhanh
• Sưng tay và chân
• Khó thở
• Trầm cảm
• Dị ứng, các triệu chứng gồm có:
  • Phát ban
  • Nổi mề đay
  • Sưng môi, mặt hoặc lưỡi
  • Khó thở

Tương tác thuốc

Prazosin có thể tương tác với một số loại thuốc khác, vitamin, thực phẩm chức năng và thảo dược. Tương tác thuốc có thể làm thay đổi tác dụng của thuốc trong cơ thể, dẫn đến giảm hiệu quả của thuốc hoặc làm tăng nguy cơ xảy ra tác dụng phụ.

Bạn cần cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc, bao gồm cả thuốc kê đơn lẫn thuốc không kê đơn cũng như thực phẩm chức năng và thảo dược đang dùng. Điều này sẽ giúp bác sĩ kê loại thuốc phù hợp và tránh xảy ra tương tác thuốc.

Dưới đây là một số loại thuốc có thể tương tác với prazosin.

Các thuốc điều trị tăng huyết áp khác

Dùng prazosin cùng với các loại thuốc điều trị tăng huyết áp khác có thể làm giảm huyết áp quá mức, khiến cho huyết áp ở mức thấp nguy hiểm. Nếu cần dùng thuốc điều trị tăng huyết áp khác cũng với prazosin, bác sĩ sẽ giảm liều prazosin, thêm thuốc điều trị tăng huyết áp khác một cách từ từ, sau đó tăng dần liều prazosin. Nếu phải dùng nhiều loại thuốc điều trị tăng huyết áp cùng lúc, bạn nên đo huyết áp thường xuyên hơn.

Ví dụ về các loại thuốc điều trị tăng huyết áp khác gồm có:

• metoprolol
• atenolol
• carvedilol
• lisinopril
• losartan
• valsartan
• hydrochlorothiazide
• amlodipine
• clonidine

Thuốc điều trị rối loạn cương dương

Thuốc điều trị rối loạn cương dương có thể làm giảm huyết áp. Dùng bất kỳ loại thuốc điều trị rối loạn cương dương nào cùng với prazosin đều có thể khiến huyết áp giảm xuống mức thấp nguy hiểm. Bác sĩ có thể sẽ điều chỉnh liều dùng hoặc không kê các loại thuốc này cùng nhau.

Ví dụ về thuốc điều trị rối loạn cương dương gồm có:

• avanafil
• sildenafil
• tadalafil
• vardenafil

Các cảnh báo khác

Nguy cơ dị ứng

Prazosin có thể gây phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Các triệu chứng gồm có:

• Phát ban
• Nổi mề đay
• Sưng môi, mặt hoặc lưỡi
• Khó thở

Nếu gặp những triệu chứng này, hãy gọi cấp cứu hoặc đến ngay bệnh viện gần nhất. Không được tiếp tục dùng thuốc khi đã bị dị ứng. Tiếp tục dùng thuốc có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.

Tương tác với đồ uống có cồn

Uống rượu bia trong khi dùng prazosin sẽ làm tăng nguy cơ bị chóng mặt, choáng váng và ngất.

Cảnh báo cho những người có một số vấn đề sức khỏe nhất định

Đối với người có vấn đề về tim: Những người bị suy tim, sưng tay và chân (phù nề), hay bị chóng mặt khi đứng dậy (hạ huyết áp tư thế đứng) hoặc đau thắt ngực cần thận trọng khi sử dụng prazosin. Prazosin có thể làm trầm trọng thêm những tình trạng này.

Đối với người có vấn đề về mắt: Prazosin có thể gây mờ mắt và đau mắt. Loại thuốc này còn làm tăng nguy cơ xảy ra một biến chứng nghiêm trọng khi phẫu thuật mắt gọi là hội chứng mống mắt nhão trong phẫu thuật.

Cảnh báo cho các nhóm đối tượng khác

Đối với phụ nữ mang thai: Nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng dùng prazosin khi mang thai có thể gây hại cho bào thai. Tuy nhiên, vẫn chưa có đủ nghiên cứu trên người để kết luận ảnh hưởng của thuốc đến thai nhi.

Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn đang mang thai hoặc dự định mang thai để bác sĩ kê loại thuốc điều trị tăng huyết áp phù hợp. Chỉ nên dùng prazosin trong thời gian mang thai khi lợi ích lớn hơn rủi ro.

Đối với phụ nữ đang cho con bú: Prazosin có thể đi vào sữa mẹ. Nếu bạn đang cho con bú thì cần cho bác sĩ biết để bác sĩ kê loại thuốc phù hợp.

Đối với người cao tuổi: Người từ 65 tuổi trở lên có nguy cơ bị hạ huyết áp tư thế đứng cao hơn khi dùng prazosin. Đây là tình trạng huyết áp giảm đột ngột khi đứng dậy từ tư thế ngồi hoặc nằm. Tình trạng này gây chóng mặt và choáng váng. Do đó, người cao tuổi thường phải dùng liều prazosin thấp hơn, theo dõi huyết áp chặt chẽ hơn hoặc bác sĩ sẽ kê một loại thuốc điều trị tăng huyết áp khác.

Đối với trẻ em: Tính an toàn và hiệu quả của prazosin ở trẻ em chưa được xác định.

Cách dùng thuốc

Liều dùng, dạng thuốc và tần suất dùng thuốc sẽ phụ thuộc vào:

• Tuổi tác
• Mục đích sử dụng thuốc
• Mức độ nghiêm trọng của tình trạng cần điều trị
• Các bệnh lý khác đang mắc
• Phản ứng sau khi dùng liều đầu tiên

Dạng bào chế và hàm lượng

Thuốc gốc: prazosin

• Dạng bào chế: viên nang
• Các mức hàm lượng: 1mg, 2mg và 5mg

Biệt dược: Minipress

• Dạng bào chế: viên nang
• Các mức hàm lượng: 1mg, 2mg và 5mg

Có thể mở viên nang.

Liều dùng để điều trị tăng huyết áp

Liều dùng cho người lớn (từ 18 tuổi trở lên)

• Liều khởi đầu thông thường: 1mg, uống hai hoặc ba lần mỗi ngày theo chỉ dẫn của bác sĩ.
• Tăng liều: Bác sĩ có thể từ từ tăng liều lên đến 20mg mỗi ngày, chia làm nhiều lần đều nhau.
• Liều duy trì thông thường: Hầu hết mọi người cần dùng liều từ 6mg đến 15mg mỗi ngày, chia làm nhiều lần đều nhau.

Liều dùng cho trẻ em (0 – 17 tuổi)

Tính an toàn và hiệu quả của prazosin chưa được xác định ở người dưới 18 tuổi.

Dùng thuốc đúng cách

Prazosin được dùng lâu dài. Người bệnh cần phải dùng thuốc đúng cách để tránh gặp phải những vấn đề không mong muốn.

Nếu không dùng thuốc hoặc ngừng thuốc: Nếu không dùng thuốc, huyết áp sẽ vẫn ở mức cao và nếu ngừng thuốc, huyết áp sẽ tăng trở lại. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề nguy hiểm như nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Nếu uống thuốc không đều hoặc uống thuốc không đúng giờ hàng ngày: Thuốc sẽ giảm tác dụng hoặc hoàn toàn không có tác dụng. Để prazosin có tác dụng tốt, bạn cần uống thuốc đều đặn để duy trì lượng thuốc ổn định trong cơ thể.

Nếu uống thuốc quá liều: Uống prazosin quá liều có thể gây tụt huyết áp nghiêm trọng với các triệu chứng như:

• Chóng mặt
• Choáng váng
• Ngất xỉu
• Sốc

Nếu lỡ uống thuốc quá liều, hãy báo cho bác sĩ. Nếu gặp các triệu chứng nghiêm trọng, hãy gọi cấp cứu hoặc đến bệnh viện gần nhất ngay lập tức.

Cần làm gì nếu quên uống thuốc? Nếu quên uống thuốc, hãy uống ngay khi nhớ ra. Nhưng nếu chỉ còn vài giờ nữa là đến giờ uống liều tiếp theo, hãy bỏ qua liều đã quên và uống liều tiếp theo như bình thường. Không uống gộp hai liều cùng một lúc để bù cho liều đã quên. Điều này có thể gây ra các tác dụng phụ nguy hiểm, ví dụ như tụt huyết áp nghiêm trọng.

Làm sao để biết thuốc có hiệu quả hay không? Nếu đo huyết áp và huyết áp giảm so với trước thì chứng tỏ thuốc có hiệu quả.

Lưu ý quan trọng khi dùng thuốc

Bảo quản thuốc

• Bảo quản prazosin ở nhiệt độ từ 20°C đến 25°C (68°F đến 77°F).
• Tránh ánh sáng và nơi ẩm ướt.
• Không để thuốc ngoài trời khi thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh.

Theo dõi huyết áp

Nếu có thể, bạn nên mua máy đo huyết áp và tự đo tại nhà thường xuyên. Ghi lại ngày, giờ đo và kết quả mỗi lần đo vào một cuốn sổ và mang theo khi đi khám.

Theo dõi lâm sàng

Trong thời gian dùng prazosin, bạn có thể cần tái khám định kỳ để bác sĩ theo dõi huyết áp và nhịp tim (prazosin có thể gây nhịp tim nhanh).