Dầu cá hay statin giúp kiểm soát cholesterol tốt hơn?

Mặc dù cholesterol cao không phải lúc nào cũng gây ra triệu chứng nhưng vẫn cần được điều trị. Statin là lựa chọn hàng đầu trong kiểm soát cholesterol.

Dưới đây là những kết quả nghiên cứu khoa học về việc liệu dầu cá có thể thay thế statin để giảm cholesterol hay không.

Tổng quan về dầu cá

Dầu cá chứa acid béo omega-3, một hợp chất được biết đến với nhiều lợi ích sức khỏe, bao gồm:

• Giảm viêm
• Hạ huyết áp
• Cải thiện sức khỏe xương
• Tăng cường sức khỏe làn da

Mặc dù omega-3 tự nhiên có trong cá nhưng đa số mọi người sử dụng dầu cá dưới dạng thực phẩm bổ sung.

Vào năm 2012, gần 19 triệu người Mỹ trưởng thành đã sử dụng sản phẩm chứa dầu cá hoặc omega-3.

Cơ chế tác động của statin

Statin ức chế quá trình sản xuất cholesterol trong cơ thể và hỗ trợ cơ thể loại bỏ các mảng xơ vữa tích tụ trong thành động mạch.

Một nghiên cứu cho thấy đến năm 2013, 27,8% người Mỹ trên 40 tuổi đang sử dụng statin.

Nghiên cứu về dầu cá

Kết quả nghiên cứu về dầu cá vẫn còn khá mâu thuẫn. Một số lợi ích được ghi nhận khi dùng dầu cá bao gồm:

• Giảm nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ
• Hạ triglyceride (mỡ trong máu)
• Cải thiện chức năng não bộ
• Hỗ trợ kiểm soát tiểu đường

Một số nghiên cứu, như bài đánh giá năm 2011, cho thấy người dùng dầu cá sẽ có nguy cơ mắc bệnh tim thấp hơn. Tuy nhiên, một thử nghiệm lâm sàng năm 2013 trên 12.000 người có yếu tố nguy cơ gây bệnh tim mạch lại không cho thấy hiệu quả tương tự.

Ngoài ra, mặc dù dầu cá có thể giúp giảm triglyceride nhưng chưa có đủ bằng chứng cho thấy nó làm giảm nguy cơ đau tim.

Chưa có bằng chứng rõ ràng nào cho thấy dầu cá có hiệu quả đối với việc giảm cholesterol LDL (cholesterol “xấu”). Thậm chí, theo một bài đánh giá nghiên cứu năm 2013, dầu cá còn có thể làm tăng LDL ở một số người.

Nghiên cứu về statin

Theo Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), statin đã được chứng minh là có khả năng góp phần phòng ngừa bệnh tim, tuy nhiên cần sử dụng thận trọng.

Ngoài tác dụng giảm cholesterol, statin còn có đặc tính kháng viêm, giúp ổn định thành mạch máu và phòng ngừa cơn đau tim, theo Mayo Clinic.

Tuy vậy, do có thể gây tác dụng phụ như đau cơ nên statin thường chỉ được kê cho người có cholesterol cao kèm theo nguy cơ mắc bệnh tim mạch, chứ không phải thuốc phòng bệnh.

Kết luận

Nếu bạn bị cholesterol cao, statin là lựa chọn hiệu quả để giảm nguy cơ xảy ra biến chứng. Dầu cá có thể mang lại một số lợi ích khác nhưng không giúp giảm cholesterol LDL.

Hãy trao đổi với bác sĩ để được tư vấn về các lựa chọn điều trị và cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ của liệu pháp statin.

Nhiều người dùng thực phẩm bổ sung như một cách để phòng ngừa bệnh. Tuy nhiên, cách phòng tránh cholesterol cao tốt nhất vẫn là thay đổi lối sống lành mạnh, bao gồm:

• Bỏ thuốc lá
• Ăn uống lành mạnh, hạn chế chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa
• Kiểm soát cân nặng

Các loại thuốc khác hỗ trợ giảm cholesterol

Bên cạnh statin, một số loại thuốc khác cũng được sử dụng để giảm cholesterol, bao gồm:

• Niacin
• Thuốc gây tác dụng ở ruột non
• Fibrate
• Thuốc ức chế PCSK9

Niacin là một loại vitamin nhóm B có trong thực phẩm và có thể được sử dụng ở liều cao hơn dưới dạng thuốc kê đơn. Niacin có tác dụng giảm LDL (cholesterol xấu) và tăng HDL (cholesterol tốt).

Thuốc gây tác dụng tại ruột non hoạt động bằng cách ngăn hấp thu cholesterol ở ruột non, giúp làm giảm lượng cholesterol trong máu. Các thuốc nhóm này bao gồm: cholestyramine, colesevelam, colestipol và ezetimibe. Fibrate giúp ức chế quá trình tạo ra triglyceride (mỡ trong máu) và tăng HDL. Các thuốc thuộc nhóm này bao gồm: fenofibrate và gemfibrozil.

Thuốc ức chế PCSK9 là nhóm thuốc mới hơn đã được FDA phê duyệt, gồm alirocumab và evolocumab, chủ yếu dùng cho bệnh nhân có rối loạn lipid máu do di truyền.

Ngoài ra, acid bempedoic là một loại thuốc mới đang được phát triển. Các nghiên cứu ban đầu cho thấy thuốc này có tiềm năng trong điều trị cholesterol cao.