Viêm tĩnh mạch huyết khối: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Viêm tĩnh mạch huyết khối thường xảy ra ở chân nhưng cũng có thể xảy ra ở các bộ phận khác của cơ thể. Cục máu đông có thể gây phình tĩnh mạch ở cổ hoặc cánh tay nhưng điều này rất hiếm gặp.

Khác với huyết khối tĩnh mạch sâu, viêm tĩnh mạch huyết khối xảy ra ở các tĩnh mạch nông. Các triệu chứng của viêm tĩnh mạch huyết khối gồm có sưng, đỏ và đau ở vùng bị viêm tĩnh mạch.

Nguyên nhân gây viêm tĩnh mạch huyết khối

Viêm tĩnh mạch huyết khối là do cục máu đông gây ra. Không hoạt động trong thời gian dài, chẳng hạn như ngồi hay nằm một chỗ sau chấn thương hoặc phẫu thuật, là nguyên nhân chính gây hình thành cục máu đông. Cục máu đông cũng có thể hình thành khi ngồi một chỗ trong nhiều giờ liên tục, ví dụ như khi đi máy bay hoặc ô tô đường dài.

Đứng dậy, tập các động tác giãn cơ và cử động chân thường xuyên khi phải ngồi tàu xe đường dài có thể giúp giảm nguy cơ hình thành cục máu đông. Vận động sẽ thúc đẩy máu lưu thông và ngăn các tế bào máu dính lại với nhau.

Cục máu đông cũng có thể hình thành khi bị mạch máu bị tổn thương. Chấn thương ở chân hoặc tay có thể làm tổn thương tĩnh mạch. Mạch máu cũng có thể bị tổn thương do tiêm truyền tĩnh mạch, đặt ống thông hoặc các thủ thuật y tế khác. Đây là nguyên nhân ít phổ biến hơn gây cục máu đông.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông gồm có:

• Đặt máy tạo nhịp tim
• Đặt ống thông tĩnh mạch trung tâm
• Mắc bệnh ung thư
• Mắc các bệnh di truyền khiến máu dễ đông hơn bình thường (tăng đông máu)
• Mang thai
• Béo phì
• Giãn tĩnh mạch
• Đang dùng liệu pháp hormone, chẳng hạn như thuốc tránh thai đường uống
• Hút thuốc
• Có tiền sử cá nhân hoặc gia đình bị viêm tĩnh mạch huyết khối
• Bị đột quỵ
• Trên 60 tuổi

>>> Cục máu đông có thể hình thành ở đâu trong cơ thể?

Triệu chứng của viêm tĩnh mạch huyết khối

Mỗi loại viêm tĩnh mạch huyết khối có triệu chứng khác nhau. Tuy nhiên, một số triệu chứng chung là:

• Đau nhức
• Da nóng, đỏ, sưng
• Chạm lên thấy đau

Những triệu chứng này xảy ra ở vùng bị viêm tĩnh mạch huyết khối.

Viêm tĩnh mạch huyết khối nông đôi khi khiến tĩnh mạch sưng lên và đỏ, có thể nhìn thấy rõ qua da.

Phương pháp chẩn đoán viêm tĩnh mạch huyết khối

Đôi khi, bác sĩ chỉ cần dựa trên mô tả của người bệnh về các triệu chứng và khám lâm sàng là đủ để chẩn đoán viêm tĩnh mạch huyết khối mà không cần tiến hành bất kỳ xét nghiệm nào.

Nhưng nếu chưa thể đưa ra kết luận dựa trên mô tả của người bệnh và khám lâm sàng thì sẽ cần thực hiện các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, chụp CT và chụp MRI để xem có cục máu đông hay không.

Ngoài ra có thể cần phải chụp tĩnh mạch. Trước tiên, người bệnh sẽ được tiêm thuốc cản quang vào tĩnh mạch, sau đó chụp X-quang. Thuốc cản quang này sẽ hiển thị rõ trên phim X-quang, qua đó giúp phát hiện cục máu đông.

Phương pháp điều trị viêm tĩnh mạch huyết khối

Viêm tĩnh mạch huyết khối nông có thể điều trị bằng các biện pháp tự khắc phục tại nhà và thuốc như:

• Chườm nóng
• Mang vớ y khoa
• Gác chân lên cao
• Thuốc chống viêm, chẳng hạn như ibuprofen
• Thuốc kháng sinh

Tuy nhiên, nếu tĩnh mạch bị phình lên gây mất thẩm mỹ, gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như đau nhức hoặc tình trạng tái phát nhiều lần thì có thể sẽ phải cắt bỏ tĩnh mạch. Đây là một thủ thuật xâm lấn tối thiểu không gây ảnh hưởng đến sự lưu thông máu. Sau phẫu thuật, máu sẽ chảy qua các tĩnh mạch sâu ở chân.

Người bị viêm tĩnh mạch huyết khối nông thường không cần dùng thuốc làm loãng máu. Tuy nhiên, nếu cục máu đông nằm gần điểm nối của một trong các tĩnh mạch sâu thì có thể cần dùng thuốc làm loãng máu để ngăn ngừa huyết khối tĩnh mạch sâu. Nếu không được điều trị, huyết khối tĩnh mạch sâu có thể dẫn đến thuyên tắc phổi (cục máu đông di chuyển từ tĩnh mạch sâu đến phổi). Thuyên tắc phổi có thể gây tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

Phòng ngừa viêm tĩnh mạch huyết khối

Nếu phải ngồi một chỗ trong thời gian dài, hãy thường xuyên đứng dậy tập các động tác giãn cơ hoặc đi lại. Nếu không thể đứng lên đi lại, bạn có thể thực hiện các bài tập chân như xoay cổ chân hoặc nâng chân lên xuống. Ngồi một chỗ quá lâu có thể gây hình thành cục máu đông và dẫn đến viêm tĩnh mạch huyết khối.

Khi phải nằm viện lâu, bạn sẽ được thay ống thông tĩnh mạch thường xuyên và dùng thuốc ngăn ngừa viêm tĩnh mạch huyết khối.