Triệu chứng và cách điều trị huyết khối tĩnh mạch não

Huyết khối tĩnh mạch não có nghĩa là cục máu đông trong tĩnh mạch não. Tĩnh mạch này có chức năng dẫn máu từ não. Cục máu đông làm tăng áp lực trong tĩnh mạch não. Huyết áp cao có thể gây xuất huyết (chảy máu) hoặc phù não nghiêm trọng.

Nếu được phát hiện sớm, huyết khối tĩnh mạch não có thể điều trị được mà không gây biến chứng nguy hiểm.

Triệu chứng của huyết khối tĩnh mạch não

Cục máu đông trong tĩnh mạch não làm gia tăng áp lực và dẫn đến phù não. Áp lực tăng cao gây đau đầu và nếu nghiêm trọng còn có thể làm hỏng mô não.

Các triệu chứng tùy thuộc vào vị trí mà cục máu đông hình thành trong não. Tuy nhiên, các triệu chứng thường gặp của huyết khối tĩnh mạch não gồm có:

• Đau đầu dữ dội
• Nhìn mờ
• Buồn nôn
• Nôn mửa

Huyết khối tĩnh mạch não nghiêm trọng có thể gây ra các triệu chứng giống đột quỵ:

• Nói khó, nói không rõ ràng
• Khó hiểu lời người khác nói
• Tê một bên người
• Yếu cơ
• Mơ hồ, thiếu tỉnh táo

Hãy gọi cấp cứu hoặc nhờ người đưa đến bệnh viện ngay lập tức khi gặp những triệu chứng này.

Các triệu chứng khác của huyết khối tĩnh mạch não nghiêm trọng gồm có:

• Ngất xỉu
• Giảm khả năng cử động ở một số bộ phận cơ thể
• Co giật
• Hôn mê

Huyết khối tĩnh mạch não nghiêm trọng có thể gây tử vong.

Yếu tố nguy cơ gây huyết khối tĩnh mạch não

Nguy cơ hình thành cục máu đông sẽ tăng lên khi sự lưu thông máu bị gián đoạn. Mặc dù huyết khối tĩnh mạch não là một vấn đề hiếm gặp nhưng có một số yếu tố làm tăng nguy cơ xảy ra tình trạng này.

Phụ nữ có nguy cơ bị huyết khối tĩnh mạch não cao hơn nam giới.

Ngoài giới tính, các yếu tố nguy cơ khác còn có:

• Sử dụng biện pháp tránh thai nội tiết hoặc estrogen, chẳng hạn như liệu pháp hormone thay thế
• Mất nước
• Nhiễm trùng tai, mặt hoặc cổ
• Thiếu protein
• Chấn thương ở vùng đầu
• Béo phì
• Mắc bệnh ung thư
• Có khối u
• Phẫu thuật não

Các yếu tố nguy cơ ít phổ biến hơn gồm có mang thai và rối loạn tăng đông máu. Cả hai đều khiến máu dễ đông hơn và ảnh hưởng đến sự lưu thông máu trong cơ thể, bao gồm cả ở não.

Nguyên nhân phổ biến nhất gây huyết khối tĩnh mạch não ở trẻ sơ sinh là nhiễm trùng, đặc biệt là nhiễm trùng tai.

Cũng có nhiều trường hợp huyết khối tĩnh mạch não không xác định được nguyên nhân.

Nếu không được điều trị, huyết khối tĩnh mạch não có thể gây tử vong.

Phương pháp chẩn đoán huyết khối tĩnh mạch não

Bước đầu tiên, bác sĩ thường xem xét các triệu chứng cũng như bệnh sử cá nhân và gia đình. Tiếp theo cần thực hiện các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh để kiểm tra sự lưu thông máu trong não và xem có cục máu đông hay phù não hay không.

Các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh thường được sử dụng là:

• Chụp cộng hưởng từ tĩnh mạch (MRI tĩnh mạch hay MRV): sử dụng từ trường mạnh và sóng radio để tạo ra hình ảnh các mạch máu ở vùng đầu và cổ. MRI giúp đánh giá sự lưu thông máu, phát hiện các bất thường, dấu hiệu đột quỵ và chảy máu não. Người bệnh sẽ được tiêm thuốc cản quang để làm cho mạch máu nổi rõ trên ảnh chụp, qua đó bác sĩ có thể phát hiện cục máu đông.
• Chụp cắt lớp vi tính tĩnh mạch (CT tĩnh mạch): sử dụng tia X và máy tính để tạo hình ảnh xương và mạch máu. Người bệnh sẽ được tiêm thuốc cản quang vào tĩnh mạch và sau đó chụp X-quang. Hình ảnh thu được sẽ cho phép đánh giá sự lưu thông máu và phát hiện cục máu đông.

Phương pháp điều trị huyết khối tĩnh mạch não

Việc điều trị huyết khối tĩnh mạch não phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Mục tiêu điều trị chính là làm tan cục máu đông trong não và ngăn ngừa cục máu đông mới.

Dùng thuốc

Các nhóm thuốc chính được sử dụng để điều trị huyết khối tĩnh mạch não là:

• Thuốc chống đông máu (thuốc làm loãng máu) dạng tiêm: Những loại thuốc này có tác dụng ngăn cục máu đông mới hình thành và ngăn cục máu đông hiện có phát triển to thêm. Một loại thuốc chống đông máu được dùng phổ biến là heparin. Thuốc này có thể được tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch hoặc tiêm dưới da.
• Thuốc chống đông máu đường uống: Khi tình trạng đã ổn định, người bệnh có thể chuyển sang dùng thuốc chống đông máu đường uống như warfarin như một phương pháp điều trị duy trì. Điều này nhằm ngăn cục máu đông tái phát, đặc biệt là ở người bị rối loạn tăng đông máu.
• Các loại thuốc khác. Ví dụ, nếu bị co giật do huyết khối tĩnh mạch não, người bệnh sẽ phải dùng thuốc chống co giật.

Tất cả các ca bệnh huyết khối tĩnh mạch não đều phải tái khám định kỳ trong và sau quá trình điều trị. Người bệnh sẽ phải xét nghiệm máu, chụp tĩnh mạch và các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác để theo dõi sự tiến triển của bệnh và xem có cục máu đông mới hình thành hay không. Việc tái khám còn giúp phát hiện sớm biến chứng và theo dõi vấn đề sức khỏe gây huyết khối tĩnh mạch não, chẳng hạn như rối loạn tăng đông máu hay khối u.

Thủ thuật

Những trường hợp không đáp ứng tốt với thuốc chống đông máu có thể cần điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết để phá vỡ cục máu đông.

Trong những trường hợp huyết khối tĩnh mạch não nghiêm trọng hơn, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để loại bỏ cục máu đông và sửa mạch máu. Phương pháp điều trị này được gọi là lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học.

Tiên lượng của người bị huyết khối tĩnh mạch não

Huyết khối tĩnh mạch não có thể gây tử vong nếu không được điều trị. Nhưng nếu được phát hiện sớm, huyết khối tĩnh mạch não có thể điều trị được bằng thuốc mà không cần đến các thủ thuật xâm lấn.

Hãy đi khám ngay khi bị đau đầu bất thường hoặc các triệu chứng khác.

Nếu bị đau đầu dữ dội hoặc có các dấu hiệu khác của cơn đột quỵ như khó nói, tê một bên người hay lú lẫn, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.