So sánh thuốc ức chế PCSK9 và statin

Hai nhóm thuốc được dùng để điều trị cholesterol cao là statin và thuốc ức chế PCSK9. Statin đã được sử dụng từ thập niên 80 trong khi thuốc ức chế PCSK9 là một nhóm thuốc hạ cholesterol mới.

Bác sĩ kê thuốc điều trị cholesterol cao dựa trên nhiều yếu tố như mức cholesterol, các vấn đề sức khỏe khác mà người bệnh đang mắc, các loại thuốc khác đang dùng và tác dụng phụ.

Statin

Statin là một trong những nhóm thuốc hạ cholesterol được sử dụng phổ biến nhất. Những loại thuốc này được dùng cho những người bị cholesterol cao hoặc có các yếu tố nguy cơ gây bệnh tim mạch khác. Statin thường là loại thuốc được kê đầu tiên để trị cholesterol cao.

Cơ chế tác dụng

Statin ức chế HMG-CoA reductase - một loại enzyme mà gan cần để tạo ra cholesterol. Điều này làm giảm lượng cholesterol mà gan tạo ra và giảm nồng độ cholesterol trong máu. Statin còn giúp cơ thể tái hấp thu cholesterol tích tụ trên thành mạch máu, nhờ đó cải thiện sự lưu thông máu.

>>> Tìm hiểu thêm về cơ chế tác dụng của statin.

Các loại thuốc statin

Các loại thuốc trong nhóm statin có dạng viên nén hoặc viên nang. Các thuốc statin đã được phê duyệt gồm:

• atorvastatin
• fluvastatin
• lovastatin
• pravastatin
• rosuvastatin
• simvastatin
• pitavastatin

Thuốc ức chế PCSK9

Thuốc ức chế PCSK9 cũng là nhóm thuốc hạ cholesterol nhưng chỉ được dùng cho một số trường hợp nhất định. Vì statin ra đời sớm hơn nhiều nên được hiểu rõ hơn về hiệu quả cũng như tính an toàn. Thuốc ức chế PCSK9 là nhóm thuốc mới nên chưa có nhiều dữ liệu về tính an toàn lâu dài.

Ngoài ra, thuốc ức chế PCSK9 có giá cao hơn so với statin.

Thuốc ức chế PCSK9 là thuốc tiêm. Hiện nay mới chỉ có hai loại thuốc ức chế PCSK9 được phê duyệt là alirocumab và evolocumab.

Thuốc ức chế PCSK9 được dùng khi nào?

Hội Tim mạch học Hoa Kỳ (ACC) khuyến cáo chỉ nên dùng thuốc ức chế PCSK9 cho những người:

• có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch và không thể kiểm soát mức cholesterol bằng statin hoặc các loại thuốc hạ cholesterol khác
• mắc bệnh tăng cholesterol máu có tính gia đình – một rối loạn di truyền khiến nồng độ cholesterol trong máu rất cao

Trong cả hai trường hợp, thuốc ức chế PCSK9 chỉ được kê sau khi người bệnh đã dùng hai loại thuốc hạ cholesterol mà không hiệu quả. Ví dụ, bác sĩ thường kê statin trước. Nếu tình trạng cholesterol cao không cải thiện, bác sĩ có thể kê ezetimibe hoặc thuốc gắn axit mật, chẳng hạn như cholestyramine, colesevelam hoặc colestipol. Nếu mức cholesterol vẫn quá cao sau khi dùng những loại thuốc này thì người bệnh có thể cần chuyển sang điều trị bằng thuốc ức chế PCSK9.

Cơ chế tác dụng

Thuốc ức chế PCSK9 có thể được dùng thay cho statin hoặc kết hợp với statin. Hai nhóm thuốc này làm giảm cholesterol thông qua cac cơ chế khác nhau. Thuốc ức chế PCSK9 nhắm đến một loại protein trong gan có tên là proprotein convertase subtilisin kexin 9 (PCSK9). Bằng cách giảm lượng PCSK9, thuốc ức chế PCSK9 giúp cơ thể đào thải cholesterol hiệu quả hơn.

Tác dụng phụ

Statin và thuốc ức chế PCSK9 đều có tác dụng phụ, bao gồm tác dụng phụ nhẹ và tác dụng phụ nghiêm trọng.

Hiệu quả

Statin bắt đầu được sử dụng từ thập niên 80 và đã được chứng minh là có hiệu quả giảm cholesterol trong máu. Đã có rất nhiều nghiên cứu được thực hiện trên hàng ngàn người kiểm chứng tác dụng ngăn ngừa nhồi máu cơ tim và đột quỵ của statin.

Trong khi đó, thuốc ức chế PCSK9 mới được phê duyệt gần đây nên chưa có nhiều dữ liệu về tính an toàn lâu dài của nhóm thuốc này. Tuy nhiên, thuốc ức chế PCSK9 cũng có hiệu quả giảm cholesterol ở một số người. Một nghiên cứu cho thấy alirocumab có thể làm giảm tới 61% nồng độ cholesterol trong máu và còn giúp giảm nguy cơ xảy ra các biến cố tim mạch như nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Một nghiên cứu khác về evolocumab cũng cho kết quả tương tự.