Nhịp tim bao nhiêu là bình thường? Các cách đo nhịp tim

Việc đo nhịp tim của bản thân là điều rất cần thiết khi tập thể dục và khi gặp các triệu chứng như chóng mặt.

Khi một ai đó gặp phải vấn đề nghiêm trọng và cần gọi cấp cứu, bạn cũng nên đo nhịp tim của người đó sau khi gọi cấp cứu để xem có cần tiến hành hồi sinh tim phổi hay không.

Nhịp tim khi nghỉ ngơi thay đổi theo tuổi tác và mức độ thể lực. Ngoài ra, các yếu tố cũng ảnh hưởng đến nhịp tim khi nghỉ ngơi là:

• Nhiệt độ
• Tư thế cơ thể, chẳng hạn như nằm, ngồ hay đứng
• Trạng thái cảm xúc
• Lượng caffeine tiêu thụ
• Một số loại thuốc
• Bệnh tim mạch hoặc bệnh tuyến giáp

Có nhiều cách đo nhịp tim. Sau đây là một số cách phổ biến nhất.

Các cách đo nhịp tim

Cách 1: Đo mạch quay

Đây là phương pháp đếm số lần mạch đập ở động mạch quay.

1. Đặt ngón trỏ và ngón giữa lên mặt trong của cổ tay, ngay bên dưới ngón cái.
2. Không dùng ngón tay cái để đo mạch vì động mạch ở ngón tay cái sẽ gây khó khăn cho việc đếm số lần mạch đập.
3. Khi đã cảm nhận được mạch đập, hãy đếm số lần mạch đập trong 15 giây và nhân với 4 để ra nhịp tim. Ví dụ, nếu mạch đập 20 nhịp trong 15 giây thì nhịp tim là 80 nhịp/phút.

Cách 2: Đo mạch cảnh

Trước tiên cần xác định được động mạch cảnh.

1. Đặt ngón trỏ và ngón giữa lên khí quản ngay bên dưới xương hàm. Di chuyển ngón tay cho đến khi cảm nhận được mạch đập rõ ràng.
2. Đếm số nhịp mạch đập trong 15 giây.
3. Nhân với 4 để ra nhịp tim.

Cách 3: Đo mạch mu bàn chân

Bạn cũng có thể đo mạch đập ở mu bàn chân.

1. Đặt ngón trỏ và ngón giữa lên trên vị trí nhô cao nhất ở mu bàn chân. Di chuyển ngón tay cho đến khi cảm nhận được mạch đập rõ ràng.
2. Khi cảm nhận được mạch đập, hãy đếm số nhịp mạch đập trong 15 giây.
3. Nhân với 4 để ra nhịp tim.

Cách 4: Đo mạch cánh tay

Một vị trí khác mà bạn có thể đo mạch đập là ở động mạch cánh tay. Cách đo mạch này phù hợp với trẻ nhỏ.

1. Gập nhẹ cánh tay và mặt trong của cánh tay hướng lên trên.
2. Đặt ngón trỏ và ngón giữa lên mặt trong của khuỷu tay. Sau đó dịch ngón tay về phía bàn tay khoảng 2 – 3cm. Có thể phải ấn để cảm nhận mạch đập.
3. Khi cảm nhận được mạch đập, hãy đếm số nhịp đập trong 15 giây và nhân với 4 để ra nhịp tim.

Cách 5: Sử dụng thiết bị đo nhịp tim

Có nhiều thiết bị có chức năng đo nhịp tim, chẳng hạn như:

• Máy đo huyết áp
• Đai đo nhịp tim đeo ngực
• Vòng đeo tay theo dõi sức khỏe
• Ứng dụng trên điện thoại
• Máy tập thể dục

Đai đo nhịp tim đeo ngực là thiết bị đo nhịp tim chính xác nhất.

Vòng đeo tay theo dõi sức khỏe, máy đo huyết áp và ứng dụng điện thoại đều không chính xác bằng phương pháp đo nhịp tim thủ công. Tuy nhiên, những thiết bị này vẫn cho biết nhịp tim khá chính xác và rất hữu ích khi tập thể dục.

Nhiều loại máy tập thể dục có tay cầm bằng kim loại để đo nhịp tim nhưng đa phần cho kết quả không chính xác. Để xác định nhịp tim khi tập thể dục, tốt nhất nên đo thủ công hoặc sử dụng vòng đeo tay theo dõi sức khỏe.

Nhịp tim bình thường là bao nhiêu?

Định nghĩa nhịp tim bình thường thay đổi theo độ tuổi và không phụ thuộc nhiều vào giới tính, mặc dù nhịp tim của nam giới thường có thấp hơn một chút so với phụ nữ.

Nhịp tim khi nghỉ ngơi lý tưởng ở người lớn là 60 đến 100 nhịp/phút. Nhịp tim khi nghỉ ngơi của vận động viên có thể dưới 60 lần/phút.

Nhịp tim mục tiêu (target heart rate) là nhịp tim mà bạn nên đạt được khi tập thể dục. Biết được nhịp tim mục tiêu sẽ giúp bạn điều chỉnh chế độ tập luyện để có được hiệu quả cao nhất và đảm bảo an toàn. Thông thường, nhịp tim khi tập thể dục bằng 60 đến 85% nhịp tim tối đa sẽ mang lại hiệu quả tốt nhất.

Tập luyện ở mức 60% nhịp tim tối đa hoặc tập luyện ngắt quãng (các khoảng nhịp tim tăng và giảm đan xen) giúp đốt mỡ trong khi tập luyện ở mức 85% nhịp tim tối đa sẽ giúp cải thiện sức mạnh tim mạch.

Để xác định nhịp tim tối đa gần đúng, hãy lấy 220 trừ đi số tuổi của bạn. Ví dụ, nếu bạn 25 tuổi thì nhịp tim tối đa gần đúng là 195 nhịp/phút.

Sau đó, dựa trên nhịp tim tối đa để xác định nhịp tim mục tiêu khi tập thể dục.

Bảng bên dưới là nhịp tim tối đa ước tính và nhịp tim mục tiêu cho các nhóm tuổi khác nhau.

Cách chuẩn xác nhất để xác định nhịp tim tối đa thực sự và nhịp tim mục tiêu là thực hiện nghiệm pháp gắng sức (stress test) tại bệnh viện.

Khi nào cần đi khám?

Tim đập chậm hơn mức trung bình được gọi là nhịp tim chậm. Ở người trẻ tuổi khỏe mạnh và vận động viên, nhịp tim chậm mà không đi kèm triệu chứng nào khác thường là dấu hiệu cho thấy tim đang rất khỏe mạnh.

Tuy nhiên, nhịp tim chậm cũng có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Nếu tim đập dưới 60 nhịp/phút và kèm theo đau ngực, hãy gọi cấp cứu ngay. Nếu bạn thường xuyên bị chóng mặt, mệt mỏi, ngất hoặc các triệu chứng bất thường khác thì hãy đi khám.

Tim đập nhanh hơn mức trung bình (trên 100 nhịp/phút khi nghỉ ngơi) được gọi là nhịp tim nhanh. Nhịp tim tăng lên khi tập thể dục, căng thẳng, lo lắng, ốm hoặc uống cà phê là bình thường.

Nhưng tim đập trên 100 nhịp/phút khi nghỉ ngơi lại là điều bất thường, đặc biệt là khi kèm theo các triệu chứng sau đây:

• Chóng mặt
• Không có sức lực
• Đau đầu
• Đánh trống ngực
• Lo lắng, bồn chồn
• Đau ngực

Hãy đến bệnh viện khám khi có những triệu chứng này.

Tóm tắt bài viết

Có nhiều cách đo nhịp tim đơn giảm mà bạn có thể thực hiện tại nhà. Nhịp tim khi nghỉ ngơi là một chỉ số phản ánh sức khỏe tim mạch.

Biết được nhịp tim khi tập thể dục và nhịp tim mục tiêu sẽ giúp bạn xây dựng chế độ tập luyện hiệu quả và an toàn.

Nhịp tim nhanh hoặc chậm kèm theo các triệu chứng khác có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng. Bạn nên đi khám càng sớm càng tốt nếu gặp tình trạng này.