7 biện pháp tự nhiên hỗ trợ giảm cholesterol cao

Hiện chỉ có rất ít sản phẩm thiên nhiên được nghiên cứu đầy đủ để chứng minh hiệu quả rõ ràng trong việc giảm cholesterol.

Tuy vậy, nhiều người đã có cải thiện tích cực khi sử dụng các biện pháp bổ trợ, đặc biệt là các loại thảo dược và thực phẩm bổ sung có thể giúp hỗ trợ giảm cholesterol.

Trước khi áp dụng bất kỳ phương pháp nào, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ vì một số thành phần thảo dược có thể tương tác với thuốc điều trị hoặc gây tác dụng phụ nguy hiểm.

1. Hoàng kỳ (Astragalus)

Hoàng kỳ là một loại thảo dược phổ biến trong y học cổ truyền Trung Quốc, thường được sử dụng để tăng cường hệ miễn dịch. Cây này có đặc tính kháng khuẩn và chống viêm, được xếp vào nhóm thảo dược giúp cơ thể thích nghi và chống lại các yếu tố gây căng thẳng.

Một số nghiên cứu bước đầu cho thấy hoàng kỳ có thể mang lại lợi ích cho tim mạch, tuy nhiên NCCIH khẳng định rằng các thử nghiệm lâm sàng chất lượng cao trên người vẫn còn hạn chế. Cần thêm nhiều nghiên cứu để xác định tác động thực sự của hoàng kỳ đối với mức cholesterol và sức khỏe tim mạch.

2. Sơn tra (Hawthorn)

Sơn tra là một loại cây bụi họ hoa hồng. Quả, lá và hoa của sơn tra đã được sử dụng để điều trị các bệnh tim nhẹ từ thời La Mã cổ đại.

Một số nghiên cứu cho thấy sơn tra có thể hỗ trợ điều trị suy tim nhẹ nhưng kết quả vẫn chưa được thống nhất. Theo NCCIH, chưa có đủ bằng chứng khoa học đáng tin cậy để khẳng định hiệu quả của sơn tra trong việc điều trị các bệnh lý tim mạch khác.

Ngoài ra, sơn tra có thể gây tương tác nguy hiểm với nhiều loại thuốc kê đơn và các thảo dược khác. Vì vậy, cần cẩn trọng khi sử dụng.

3. Hạt lanh (Flaxseed)

Hạt lanh là sản phẩm từ cây lanh, chứa hàm lượng cao axit alpha-linolenic (ALA) – một loại omega-3 có nguồn gốc thực vật. Loại chất béo này có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Tuy nhiên, theo NCCIH, kết quả nghiên cứu về tác dụng của hạt lanh đối với sức khỏe tim mạch còn mâu thuẫn. Một số nghiên cứu cho thấy hạt lanh có thể giúp giảm cholesterol, đặc biệt ở những người bị rối loạn mỡ máu hoặc phụ nữ sau mãn kinh.

4. Dầu cá chứa axit béo omega-3

Axit béo omega-3 là thành phần có nhiều trong cá và dầu cá. Các loại cá béo như cá hồi, cá ngừ, cá hồi hồ, cá trích, cá mòi… là những nguồn cung cấp omega-3 dồi dào.

Từ lâu, các chuyên gia đã cho rằng omega-3 trong cá có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Ngoài omega-3, các dưỡng chất khác trong cá hoặc sự kết hợp của chúng cũng có thể giúp bảo vệ tim mạch. Ăn 1–2 khẩu phần cá béo mỗi tuần có thể làm giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim.

Đối với những người đã mắc bệnh tim, bổ sung omega-3 từ viên uống hoặc các thực phẩm giàu omega-3 (như quả óc chó, dầu hạt cải, đậu nành) cũng có thể mang lại lợi ích. Tuy nhiên, ăn cá giàu omega-3 vẫn được chứng minh có hiệu quả cao hơn so với chỉ uống viên bổ sung hoặc ăn các thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật khác.

5. Men gạo đỏ (Red yeast rice)

Men gạo đỏ là một thành phần truyền thống trong ẩm thực và y học cổ truyền Trung Quốc, được tạo ra bằng cách lên men gạo với nấm men đỏ.

Một số sản phẩm men gạo đỏ có chứa lượng lớn monacolin K, là hoạt chất giống hệt về mặt hóa học với lovastatin – một loại thuốc hạ cholesterol. Do đó, những loại men gạo đỏ này có thể giúp làm giảm cholesterol trong máu.

Tuy nhiên, không phải sản phẩm men gạo đỏ nào cũng chứa monacolin K. Một số sản phẩm gần như không chứa hoặc chỉ chứa rất ít chất này, một số còn có thể bị nhiễm citrinin – một tạp chất có khả năng gây suy thận.

Tuy vậy, người tiêu dùng thường khó phân biệt được đâu là sản phẩm an toàn và hiệu quả do thông tin trên nhãn thường không rõ ràng.

6. Thực phẩm bổ sung phytosterol (sterol và stanol thực vật)

Sterol và stanol thực vật là các hợp chất tự nhiên có trong nhiều loại trái cây, rau, hạt, ngũ cốc và thực vật. Ngoài ra, một số thực phẩm chế biến cũng được tăng cường thêm các chất này, như bơ thực vật tăng cường, nước cam, hoặc sữa chua bổ sung sterol.

Các hợp chất này giúp ngăn ruột non hấp thụ cholesterol, từ đó giảm mức LDL (cholesterol xấu) trong máu và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

7. Tỏi

Tỏi là một loại củ quen thuộc trong ẩm thực và cũng được sử dụng như một loại dược liệu trong y học dân gian từ hàng ngàn năm. Tỏi có thể ăn sống, nấu chín hoặc dùng dưới dạng viên nang, viên nén.

Theo NCCIH, một số nghiên cứu cho thấy tỏi có thể giúp làm giảm huyết áp, giảm cholesterol máu và làm chậm tiến triển xơ vữa động mạch,.

Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu vẫn chưa đồng nhất. Ví dụ, một số nghiên cứu cho thấy dùng tỏi trong 1 đến 3 tháng có thể giúp giảm cholesterol nhưng một nghiên cứu do NCCIH tài trợ lại không cho thấy hiệu quả rõ rệt về lâu dài.

Ưu và nhược điểm của các biện pháp tự nhiên

• Ưu điểm:
  • Phần lớn các biện pháp tự nhiên có thể áp dụng được mà không cần kê đơn.
  • Một số người cảm thấy hiệu quả khi kết hợp các biện pháp tự nhiên với phác đồ điều trị tiêu chuẩn.
• Nhược điểm:
  • Chưa có bằng chứng cho thấy bản thân các biện pháp tự nhiên hoặc thảo dược có thể giúp hạ cholesterol.
  • Hầu hết các sản phẩm tự nhiên không được kiểm soát chặt chẽ nên có thể gây tác dụng phụ chưa được biết rõ.

Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống

Bạn cũng có thể cải thiện cholesterol bằng cách thay đổi thói quen sống hàng ngày. Cụ thể:

• Ngừng hút thuốc nếu đang hút.
• Duy trì cân nặng hợp lý so với thể trạng.
• Tập thể dục hầu hết các ngày trong tuần.
• Bổ sung thực phẩm tốt cho tim mạch, giàu chất xơ hòa tan và axit béo omega-3.
• Hạn chế chất béo bão hòa: Ví dụ, dùng dầu ô liu thay cho bơ động vật.
• Loại bỏ chất béo chuyển hóa (trans fat) khỏi khẩu phần ăn.
• Uống rượu có chừng mực, nếu bạn có uống.
• Giảm căng thẳng bằng các biện pháp phù hợp.

Thuốc điều trị cholesterol cao

Có nhiều loại thuốc có thể được kê đơn để hạ cholesterol, ví dụ:

• Statin (như lovastatin, atorvastatin)
• Thuốc ức chế hấp thu cholesterol (như cholestyramine)
• Thuốc tiêm (như evolocumab)

Kết luận

Cholesterol là một loại chất béo trong máu. Mặc dù cơ thể có thể tự sản sinh lượng cholesterol cần thiết nhưng cholesterol vẫn có thể được hấp thụ thêm từ thực phẩm. Yếu tố di truyền, tuổi tác, chế độ ăn và mức độ hoạt động thể chất đều có ảnh hưởng đến nguy cơ tăng cholesterol.

Cholesterol cao là một trong những yếu tố nguy cơ lớn gây bệnh tim mạch, làm tăng khả năng bị đau tim và đột quỵ — đặc biệt là khi nồng độ LDL cholesterol (cholesterol “xấu”) tăng cao.

Nếu bạn bị cholesterol cao, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc điều trị hoặc thay đổi lối sống theo hướng lành mạnh như: giảm cân, tăng cường vận động, ăn uống cân bằng và bỏ thuốc lá để cải thiện tình trạng.