Nguyên nhân gây đau xương đốt bàn chân

Mặc dù nhìn chung không nghiêm trọng nhưng đau xương đốt bàn chân sẽ ảnh hưởng đến khả năng đi lại. Thông thường, các phương pháp tự điều trị tại nhà, chẳng hạn như chườm đá và nghỉ ngơi, sẽ giúp làm giảm các triệu chứng. Mang giày dép phù hợp có đế êm để giảm chấn động hoặc dùng miếng lót giày hỗ trợ vòm bàn chân là những cách để phòng ngừa đau xương đốt bàn chân.

Triệu chứng đau xương đốt bàn chân

Các triệu chứng của đau xương đốt bàn chân gồm có:

• Đau nhói, nhức, buốt hoặc nóng ở các ụ ngón chân
• Đau tăng khi đứng, chạy, gập chân hoặc đi bộ, đặc biệt là khi đi chân trần trên bề mặt cứng và cơn đau giảm bớt khi bạn nghỉ ngơi
• Đau đi kèm tê hoặc châm chích ở các ngón chân
• Cảm giác cộm vướng như có sỏi trong giày

Khi nào cần đi khám?

Không phải vấn đề về bàn chân nào cũng cần phải điều trị y tế. Đôi khi bàn chân bị đau nhức sau khi phải đứng suốt cả ngày dài hoặc sau buổi tập luyện nặng. Nhưng nếu tình trạng đau ở bàn chân kéo dài thì nên đi khám.

Nguyên nhân gây đau xương đốt bàn chân

Đôi khi chứng đau xương đốt bàn chân là do một nguyên nhân gây ra nhưng đa phần, tình trạng này là do nhiều yếu tố góp phần gây nên, gồm có:

• Hoạt động thể chất cường độ cao: Những người chạy cự ly dài có nguy cơ bị đau xương đốt bàn chân cao hơn, chủ yếu là do phần trước của bàn chân hấp thụ một lực đáng kể khi chạy. Tuy nhiên, bất cứ ai tham gia các môn thể thao có tác động mạnh đến khớp xương đều có nguy cơ bị đau xương đốt bàn chân, đặc biệt là khi đi giày không vừa chân hoặc đã mòn.
• Hình dạng bàn chân bất thường: Vòm bàn chân cao có thể gây ra áp lực lớn hơn bình thường lên xương đốt bàn chân. Vấn đề tương tự cũng có thể xảy ra ở những người có ngón chân trỏ dài hơn ngón chân cái, điều này khiến cho đầu xương đốt bàn chân thứ 2 phải chịu trọng lượng lớn hơn và dễ bị đau.
• Biến dạng bàn chân: Đi giày quá nhỏ hoặc giày cao gót lâu ngày có thể khiến bàn chân bị biến dạng. Ngón chân hình búa (ngón chân gập ở phần giữa) và biến dạng ngón chân cái (bunion) có thể gây đau xương đốt bàn chân.
• Thừa cân: Vì phần lớn trọng lượng cơ thể dồn xuống bàn chân trước khi di chuyển nên ở những người bị thừa cân, béo phì, xương đốt bàn chân sẽ phải chịu áp lực nhiều hơn. Giảm cân có thể làm giảm hoặc chấm dứt tình trạng đau xương đốt bàn chân.
• Đi một số loại giày: Việc đi giày cao gót khiến cho phần trước của bàn chân phải chịu áp lực lớn. Đây là nguyên nhân phổ biến gây đau xương đốt bàn chân ở phụ nữ. Đi giày có phần mũi hẹp hoặc giày thể thao không có lớp đệm lót cũng có thể góp phần gây ra vấn đề này.
• Gãy xương do mỏi: Những vết gãy nhỏ ở xương đốt bàn chân hoặc xương ngón chân có thể gây đau đớn và làm thay đổi tư thế đứng hoặc đi lại.
• U dây thần kinh Morton: Sự tăng sinh mô sợi xung quanh dây thần kinh tạo thành khối u lành tính, xảy ra giữa xương đốt bàn chân thứ ba và thứ tư. U dây thần kinh Morton gây ra các triệu chứng tương tự như đau xương đốt bàn chân và cũng có thể góp phần gây áp lực ở xương đốt bàn chân.

Các yếu tố nguy cơ gây đau xương đốt bàn chân

Bất cứ ai cũng có thể bị đau xương đốt bàn chân nhưng nguy cơ sẽ cao hơn nếu như:

• Chơi các môn thể thao có tác động mạnh đến xương đốt bàn chân và phải chạy hoặc nhảy
• Đi giày cao gót, giày không vừa chân hoặc giày đinh
• Thừa cân hoặc béo phì
• Có các vấn đề khác ở bàn chân, chẳng hạn như biến dạng ngón chân cái, ngón chân hình búa và có vết chai ở lòng bàn chân
• Bị viêm khớp, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp hoặc bệnh gút

Biến chứng của đau xương đốt bàn chân

Nếu không được điều trị, chứng đau xương đốt bàn chân có thể dẫn đến đau ở các phần khác của bàn chân và đau ở những nơi khác trên cơ thể, chẳng hạn như thắt lưng hoặc hông do tư thế đi lại bất thường.

Phương pháp chẩn đoán nguyên nhân gây đau xương đốt bàn chân

Có nhiều vấn đề khác ở bàn chân cũng gây ra các triệu chứng tương tự như đau xương đốt bàn chân. Để xác định chính xác nguyên nhân gây đau, bác sĩ sẽ kiểm tra bàn chân khi người bệnh đứng thẳng và khi ngồi, đồng thời khai thác thông tin về lối sống và mức độ hoạt động. Có thể cần chụp X-quang để xác định hoặc loại trừ khả năng gãy xương do mỏi hoặc các vấn đề về bàn chân khác.

Điều trị đau xương đốt bàn chân

Đa phần chỉ cần các biện pháp điều trị bảo tồn, chẳng hạn như nghỉ ngơi, đổi giày hoặc sử dụng miếng đệm bàn chân là đủ để làm giảm tình trạng đau xương đốt bàn chân.

Các phương pháp điều trị bảo tồn

Các cách không cần phẫu thuật để giảm tình trạng đau xương đốt bàn chân:

• Nghỉ ngơi: Hạn chế cử động bàn chân để tránh bị tổn thương thêm. Nâng cao chân sau khi đứng hoặc đi bộ. Có thể phải dừng chơi thể thao một thời gian và chuyển sang các bài tập nhẹ nhàng, ít gây tác động đến xương đốt bàn chân, chẳng hạn như bơi lội hoặc đạp xe.
• Chườm lạnh: Chườm túi nước đá lên khu vực bị đau vài lần trong ngày và mỗi lần khoảng 20 phút. Bọc túi nước đá trong một chiếc khăn mỏng để không làm tổn thương da.
• Uống thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen, naproxen sodium hoặc aspirin để giảm đau và viêm.
• Mang giày vừa chân: Không đi giày quá chật hay quá lỏng và hạn chế đi giày cao gót. Mang giày phù hợp với từng môn thể thao.
• Sử dụng miếng đệm bàn chân: Miếng đệm được đặt bên dưới xương đốt bàn chân để giúp giảm bớt áp lực tác động lên vùng bị đau khi di chuyển.
• Dùng miếng lót giày hỗ trợ vòm bàn chân: Nếu miếng lót có sẵn trong giày không có tác dụng thì hãy đặt thêm miếng lót giày hỗ trợ vòm bàn chân để giảm thiểu áp lực lên xương đốt bàn chân và cải thiện chức năng bàn chân.

Phẫu thuật

Nếu như các biện pháp điều trị bảo tồn không có tác dụng và chứng đau xương đốt bàn chân trở nên phức tạp do các vấn đề ở bàn chân như ngón tay hình búa thì người bệnh sẽ phải phẫu thuật để sửa lại xương đốt bàn chân.