Các nguyên nhân gây sưng đầu gối

Sưng đầu gối có thể là kết quả của chấn thương, vận động quá mức hoặc một số bệnh lý. Để xác định nguyên nhân gây sưng thì sẽ phải làm xét nghiệm dịch khớp để tìm dấu hiệu nhiễm trùng, bệnh tật hoặc máu do chấn thương.

Việc điều trị sưng đầu gối tùy thuộc vào nguyên nhân. Có thể cần chọc hút dịch khớp gối để giảm đau và cứng khớp do sưng.

Triệu chứng đi kèm

Đầu gối có vấn đề bị sưng rõ rệt, to hơn hẳn so với đầu gối còn lại. Ngoài ra, sưng đầu gối còn thường đi kèm với các dấu hiệu, triệu chứng khác như:

• Cứng khớp: Khi khớp gối bị tích tụ quá nhiều dịch, người bệnh sẽ không thể gập hay duỗi thẳng chân hoàn toàn.
• Đau đớn: Đầu gối bị sưng thường có cảm giác rất đau, đau đến mức không thể đứng thẳng hay đi lại.

Khi nào cần đi khám?

Nên đi khám nếu các triệu chứng không đỡ sau khi thực hiện các biện pháp tự chăm sóc như chườm đá và nghỉ ngơi. Đến bệnh viện ngay lập tức nếu đầu gối bị tấy đỏ và có cảm giác nóng. Đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng trong khớp.

Các nguyên nhân gây sưng đầu gối

Sưng đầu gối có thể là do nhiều nguyên nhân gây ra.

Chấn thương

Tổn thương bất kỳ phần nào của đầu gối đều có thể gây tích tụ dịch ở khớp và dẫn đến sưng tấy. Các chấn thương có thể gây tích tụ dịch trong và xung quanh khớp gối gồm có:

• Rách dây chằng, đặc biệt là dây chằng chéo trước
• Rách sụn chêm
• Tổn thương khớp do vận động quá mức
• Gãy xương

Bệnh tật

Một số bệnh lý có thể gây tích tụ dịch trong và xung quanh khớp gối gồm có:

• Thoái hóa khớp
• Viêm khớp dạng thấp
• Nhiễm trùng
• Bệnh gout
• Giả gout
• Viêm bao hoạt dịch
• U nang
• Ung thư

Các yếu tố nguy cơ gây sưng đầu gối

Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ sưng đầu gối gồm có:

• Tuổi tác: Nguy cơ bị sưng đầu gối do viêm khớp tăng lên khi có tuổi.
• Chơi thể thao: Những người tham gia các môn thể thao cần phải xoay khớp gối, chẳng hạn như bóng rổ, có nguy cơ gặp phải các chấn thương gây sưng tấy đầu gối cao hơn.
• Béo phì: Khối lượng cơ thể lớn gây áp lực lên khớp gối, góp phần làm cho mô và khớp bị quá tải và thoái hóa khớp gối – những nguyên nhân có thể dẫn đến sưng đầu gối.

Biến chứng của sưng đầu gối

Sưng đầu gối có thể dẫn đến các biến chứng như:

• Mất cơ: Tràn dịch khớp gối có thể gây hại cho hoạt động của các cơ và khiến cơ đùi bị teo hoặc suy yếu.
• Nang hoạt dịch vùng khoeo chân (nang Baker): Sự tích tụ dịch trong đầu gối có thể dẫn đến sự hình thành khối u lành tính (túi chứa dịch) ở phía sau đầu gối. Nang Baker gây đau đớn nhưng thường cải thiện khi chườm đá và quấn băng thun. Tuy nhiên, nếu bị sưng tấy nghiêm trọng thì sẽ phải tiến hành chọc hút dịch.

Phòng ngừa sưng đầu gối

Sưng đầu gối thường là kết quả của chấn thương hoặc vấn đề sức khỏe mãn tính. Các cách để cải thiện tình trạng sức khỏe và ngăn ngừa chấn thương:

• Tăng cường các cơ xung quanh đầu gối: Các cơ xung quanh khớp gối đủ khỏe sẽ giúp giảm bớt áp lực lên khớp.
• Chọn bài tập có tác động nhẹ lên khớp gối, chẳng hạn như bơi lội hay, đạp xe, yoga…
• Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân và béo phì có thể góp gây viêm khớp và dẫn đến sưng đầu gối.

Phương pháp chẩn đoán nguyên nhân gây sưng đầu gối

Trước tiên bác sĩ sẽ khai thác bệnh sử chi tiết và khám lâm sàng, sau đó cần thực hiện một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh để tìm ra nguyên nhân gây sưng đầu gối.

Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh

• Chụp X-quang: Chụp X-quang giúp loại trừ khả năng gãy xương hoặc trật khớp và kiểm tra xem có bị viêm khớp hay không.
• Siêu âm: Sử dụng sóng âm thanh để kiểm tra tình trạng của gân và dây chằng.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Sử dụng sóng vô tuyến và từ trường mạnh để tạo ra hình ảnh của các cấu trúc trong cơ thể, cả cấu trúc mô cứng và mô mềm. MRI có thể cho thấy tổn thương gân, dây chằng và các cấu trúc mô mềm khác mà ảnh chụp X-quang không phát hiện được.

Xét nghiệm dịch khớp (chọc hút dịch khớp)

Bác sĩ đưa kim tiêm vào trong đầu gối để hút một lượng nhỏ dịch khớp. Chất dịch này sau đó được phân tích để tìm sự hiện diện của:

• Máu – dấu hiệu cho thấy chấn thương hoặc rối loạn đông máu
• Vi khuẩn – dấu hiệu của nhiễm trùng
• Các tinh thể – dấu hiệu của bệnh gout hoặc giả gout

Điều trị sưng đầu gối

Việc điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân gây sưng đầu gối, mức độ nghiêm trọng và bệnh sử.

Trị liệu

Các bài tập vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện chức năng và sức mạnh của khớp gối. Đôi khi cần sử dụng nẹp đầu gối.

Phẫu thuật và các thủ thuật khác

Một số nguyên nhân gây sưng đầu gối có thể phải điều trị bằng các biện pháp xâm lấn:

• Chọc hút dịch khớp: Dùng kim tiêm đưa vào đầu gối để loại bỏ dịch tích tụ. Điều này giúp giảm áp lực lên khớp. Sau khi loại bỏ lượng dịch khớp thừa, bác sĩ có thể sẽ tiêm corticoid vào khớp để điều trị viêm.
• Nội soi khớp: Ống nội soi được đưa vào bên trong đầu gối qua một đường rạch nhỏ. Bác sĩ sử dụng các dụng cụ đi kèm ống nội soi để cắt bỏ những phần mô lỏng lẻo hoặc sửa các cấu trúc bị tổn thương trong đầu gối.

Các biện pháp tự điều trị

Một số biện pháp có thể tự thực hiện tại nhà để giảm sưng đầu gối:

• Hạn chế vận động: Tránh các hoạt động gây áp lực lên khớp gối.
• Chườm đá và kê cao chân: Để giảm đau và sưng tấy, hãy chườm đá lên đầu gối trong vòng 15 đến 20 phút và lặp lại cách 2 đến 4 tiếng một lần. Kê bên chân bị sưng đầu gối lên cao hơn tim trong khi chườm và khi nằm để giảm sưng. Đặt gối dưới đầu gối để tạo sự thoải mái.
• Quấn băng thun: Điều này giúp kiểm soát tình trạng sưng tấy. Nhưng không quấn quá chặt để tránh làm gián đoạn lưu thông máu.
• Thuốc giảm đau: Nếu cần thiết thì có thể dùng các loại thuốc giảm đau không kê đơn như acetaminophen hoặc ibuprofen.