Viêm bao hoạt dịch khớp gối: Triệu chứng và cách điều trị

Bất kỳ bao hoạt dịch nào ở khớp gối cũng có thể bị viêm nhưng viêm bao hoạt dịch khớp gối thường chủ yếu xảy ra trên xương bánh chè hoặc ở phía bên trong của đầu gối, bên dưới khớp.

Viêm bao hoạt dịch khớp gối gây đau và làm giảm khả năng vận động. Việc điều trị thường gồm có các biện pháp tự chăm sóc kết hợp với các phương pháp điều trị y tế để giảm đau và viêm.

Triệu chứng viêm bao hoạt dịch khớp gối

Các dấu hiệu và triệu chứng của viêm bao hoạt dịch khớp gối rất đa dạng, tùy thuộc vào bao hoạt dịch nào bị viêm và nguyên nhân gây viêm.

Nói chung, đầu gối bị viêm bao hoạt dịch thường có triệu chứng là sưng tấy, nóng và đau khi ấn lên. Người bệnh cũng sẽ cảm thấy đau khi đi lại hoặc thậm chí cả khi nghỉ ngơi.

Các triệu chứng có thể xuất hiện nhanh chóng khi đầu gối bị va đập mạnh nhưng hầu hết các trường hợp viêm bao hoạt dịch khớp gối là hậu quả do bao hoạt dịch bị cọ sát và kích ứng trong những hoạt động phải quỳ liên tục trên bề mặt cứng, vì vậy nên các triệu chứng thường xảy ra từ từ và có thể tiến triển nặng dần theo thời gian.

Khi nào cần đi khám?

Bao hoạt dịch nằm trên xương bánh chè có thể bị nhiễm trùng và viêm. Hãy đi khám nếu bị sốt kèm theo đau và sưng ở đầu gối.

Nguyên nhân gây viêm bao hoạt dịch khớp gối

Viêm bao hoạt dịch khớp gối có thể là do:

• Đầu gối thường xuyên phải chịu áp lực liên tục trong thời gian dài, chẳng hạn như do quỳ, đặc biệt là quỳ trên bề mặt cứng
• Vận động quá mức
• Đầu gối bị va đập trực tiếp
• Bao hoạt dịch bị nhiễm vi khuẩn
• Các biến chứng do thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp hoặc bệnh gút ở đầu gối

Các yếu tố nguy cơ gây viêm bao hoạt dịch khớp gối

Viêm bao hoạt dịch khớp gối là một vấn đề phổ biến mà bất kỳ ai cũng có thể gặp phải nhưng nguy cơ sẽ tăng cao hơn nếu có các yếu tố dưới đây:

• Quỳ lâu: Những người làm các công việc phải quỳ liên tục trong thời gian dài như thợ trải thảm, thợ ống nước hay người làm vườn có nguy cơ bị viêm bao hoạt dịch khớp gối cao hơn.
• Chơi một số môn thể thao: Các môn thể thao dễ xảy ra va đập ở đầu gối hoặc té ngã và tiếp đất bằng đầu gối như đấu vật, bóng đá và bóng chuyền sẽ làm tăng nguy cơ viêm bao hoạt dịch khớp gối. Những người chạy bộ có thể bị viêm bao hoạt dịch cơ chân ngỗng (pes anserine) – bao hoạt dịch nằm ở phía bên trong đầu gối, bên dưới khớp.
• Béo phì và thoái hóa khớp: Viêm bao hoạt dịch cơ chân ngỗng thường xảy ra ở những phụ nữ béo phì bị thoái hóa khớp.

Phòng ngừa viêm bao hoạt dịch khớp gối

Để giảm nguy cơ viêm bao hoạt dịch khớp gối hoặc ngăn ngừa vấn đề tái phát:

• Sử dụng đệm bảo vệ đầu gối: Nếu làm các công việc đòi hỏi phải quỳ lâu hoặc chơi các môn thể thao dễ bị chấn thương đầu gối thì nên sử dụng miếng đệm bảo vệ đầu gối.
• Không quỳ quá lâu: Nếu phải quỳ gối liên tục trong thời gian dài, thi thoảng hãy ngồi xuống và duỗi chân ra để đầu gối được nghỉ ngơi.
• Không squat quá nhiều: Việc gập đầu gối lặp đi lặp lại liên tục sẽ làm tăng lực lên khớp gối.
• Đạt được và duy trì cân nặng hợp lý: Điều này sẽ giúp giảm áp lực lên khớp gối.

Phương pháp chẩn đoán viêm bao hoạt dịch khớp gối

Bác sĩ có thể chẩn đoán viêm bao hoạt dịch khớp gối dựa trên tiền sử bệnh và khám lâm sàng. Trong quá trình thăm khám, bác sĩ sẽ:

• So sánh tình trạng của hai đầu gối, đặc biệt là khi chỉ có một đầu gối bị đau
• Nhẹ nhàng ấn lên đầu gối để phát hiện các dấu hiệu như sưng tấy, nóng và nguồn gốc của cơn đau
• Kiểm tra vùng bị đau xem có bị đỏ hay các dấu hiệu nhiễm trùng khác hay không
• Nhẹ nhàng di chuyển chân và đầu gối để đánh giá phạm vi chuyển động của khớp gối và xem người bệnh có bị đau khi gập đầu gối hay không

Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh

Để loại trừ các vấn đề khác cũng gây ra các triệu chứng tương tự viêm bao hoạt dịch khớp gối, bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện các phương pháp chẩn đoán hình ảnh sau:

• Chụp X-quang: Ảnh chụp X-quang giúp phát hiện các vấn đề về xương hoặc viêm khớp.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI sử dụng sóng vô tuyến và từ trường mạnh để tạo ra hình ảnh chi tiết của các cấu trúc bên trong cơ thể. Hình ảnh MRI cho thấy cả các cấu trúc mô mềm như bao hoạt dịch.
• Siêu âm: Sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh ở thời gian thực, giúp bác sĩ đánh giá chi tiết hơn tình trạng sưng tấy ở bao hoạt dịch bị viêm.

Chọc hút dịch khớp gối

Nếu nghi ngờ bao hoạt dịch bị nhiễm trùng hoặc mắc bệnh gút ở khớp gối, bác sĩ sẽ dùng kim hút lấy một lượng dịch nhỏ trong bao hoạt dịch để làm xét nghiệm. Chọc hút dịch cũng là một phương pháp điều trị viêm bao hoạt dịch khớp gối.

Điều trị viêm bao hoạt dịch khớp gối

Tình trạng viêm bao hoạt dịch thường tự đỡ dần theo thời gian và có thể chỉ cần thực hiện các biện pháp tự chăm sóc tại nhà để làm giảm các triệu chứng trong thời gian chờ hồi phục. Tuy nhiên, tùy thuộc vào nguyên nhân gây viêm và vị trí bao hoạt dịch bị viêm mà đôi khi cần phải can thiệp điều trị.

Điều trị bằng thuốc

Nếu nguyên nhân gây viêm bao hoạt dịch khớp gối là do nhiễm trùng, bác sĩ sẽ kê thuốc kháng sinh.

Trị liệu

Người bệnh có thể phải trải qua quá trình vật lý trị liệu để cải thiện tính linh hoạt của khớp gối và tăng cường sức mạnh của các cơ. Liệu pháp này giúp làm dịu cơn đau và giảm nguy cơ tái phát viêm bao hoạt dịch khớp gối. Có thể sử dụng bó gối để giảm sưng tấy. Nếu làm công việc phải thường xuyên quỳ gối thì nên mang đệm bảo vệ đầu gối.

Phẫu thuật và các thủ thuật khác

Các phương pháp điều trị xâm lấn để điều trị viêm bao hoạt dịch khớp gối gồm có:

• Tiêm corticoid (corticosteroid): Nếu tình trạng viêm bao hoạt dịch kéo dài dai dẳng và không đáp ứng với các phương pháp điều trị bảo tồn thì bác sĩ sẽ chỉ định tiêm corticoid vào bao hoạt dịch để giảm viêm. Tình trạng viêm thường thuyên giảm nhanh chóng sau khi tiêm nhưng vị trí tiêm có thể sẽ bị sưng đau trong vài ngày.
• Chọc hút dịch: Bác sĩ sử dụng kim tiêm đưa vào bao hoạt dịch để hút bớt dịch và giảm viêm. Phương pháp này có thể gây sưng và đau khoảng vài ngày và người bệnh có thể phải đeo nẹp đầu gối sau khi chọc hút dịch để giảm nguy cơ tái phát sưng.
• Phẫu thuật: Trong những trường hợp viêm bao hoạt dịch nặng mãn tính hoặc tái phát và không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác, bác sĩ có thể sẽ chỉ định phẫu thuật cắt bao hoạt dịch.

Các biện pháp tự chăm sóc

Các cách để giảm sưng đau và các triệu chứng khác của viêm bao hoạt dịch khớp gối:

• Để đầu gối được nghỉ ngơi: Hạn chế cử động đầu gối, đặc biệt là các hoạt động gây tăng đau.
• Uống thuốc giảm đau không kê đơn: Nếu cần thiết thì có thể sử dụng các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) không kê đơn như aspirin, ibuprofen hoặc naproxen sodium để giảm đau. Chỉ nên sử dụng trong thời gian ngắn và ngừng khi cảm thấy đỡ đau.
• Chườm đá: Đặt túi nước đá lên đầu gối vài lần trong ngày, mỗi lần khoảng 20 phút cho đến khi hết đau và đầu gối không còn cảm giác nóng.
• Băng thun: Sử dụng băng thun hoặc bó gối để giảm sưng.
• Kê cao đầu gối: Kê chân vị viêm bao hoạt dịch lên cao để giảm sưng ở đầu gối.