Gãy xương mũi điều trị bằng cách nào?

Dấu hiệu gãy xương mũi

Các dấu hiệu của gãy xương mũi gồm có:

• Đau nhức, đặc biệt là khi chạm vào mũi
• Sưng tấy ở mũi và vùng xung quanh
• Chảy máu mũi
• Bầm tím quanh mũi hoặc mắt
• Mũi biến dạng
• Khó thở bằng mũi
• Chảy dịch nhầy từ mũi
• Một hoặc cả hai bên mũi bị tắc nghẽn

Khi nào cần đi khám?

Đến bệnh viện khẩn cấp nếu chấn thương mũi kèm theo:

• Chấn thương đầu hoặc cổ, có biểu hiện là đau đầu dữ dội, đau cổ, nôn mửa hoặc mất ý thức
• Khó thở
• Chảy máu không ngừng
• Mũi bị biến dạng không phải do sưng tấy
• Chảy dịch trong suốt từ mũi

Nguyên nhân gây gãy xương mũi

Những nguyên nhân phổ biến gây gãy xương mũi gồm có:

• Va đập khi chơi thể thao, chẳng hạn như bóng đá hoặc khúc côn cầu
• Đánh nhau
• Tai nạn giao thông
• Ngã
• Va vào vật cứng, chẳng hạn như cửa hoặc tường

Các yếu tố nguy cơ gây gãy xương mũi

Bất kỳ hoạt động nào có thể gây chấn thương vùng mặt đều làm tăng nguy cơ gãy xương mũi, chẳng hạn như:

• Chơi các môn thể thao dễ xảy ra va chạm, chẳng hạn như bóng đá và khúc côn cầu, đặc biệt là khi không đội mũ bảo hiểm
• Đánh nhau
• Đạp xe
• Nâng tạ, đặc biệt nếu bạn không sử dụng khung tập
• Không thắt dây an toàn khi ngồi trên ô tô

Biến chứng của gãy xương mũi

Gãy xương mũi có thể dẫn đến các vấn đề như:

• Lệch vách ngăn mũi: Gãy xương mũi có thể gây lệch vách ngăn mũi - tình trạng mà lớp mô mỏng ngăn cách hai bên mũi bị lệch khỏi vị trí bình thường và dẫn đến thu hẹp khoang mũi. Các loại thuốc, chẳng hạn như thuốc trị nghẹt mũi và thuốc kháng histamin, có thể giúp kiểm soát tình trạng lệch vách ngăn mũi. Có thể phải phẫu thuật để sửa lại vách ngăn mũi.
• Tích tụ máu: Gãy xương mũi có thể gây tích tụ máu và hình thành nên cục máu đông bên trong mũi. Tình trạng này được gọi là tụ máu vách ngăn. Tụ máu vách ngăn có thể làm tắc một hoặc cả hai lỗ mũi và cần phải tiến hành phẫu thuật nhanh chóng để loại bỏ máu tụ và ngăn ngừa tổn thương sụn.
• Gãy sụn: Nếu gãy xương mũi là do va đập mạnh, chẳng hạn như do tai nạn giao thông hay va chạm khi chơi thể thao thì sụn mũi cũng có thể bị gãy. Nếu phải phẫu thuật, bác sĩ sẽ sửa cả xương và sụn.
• Chấn thương cổ: Những cú va đập đủ mạnh đến mức làm gãy xương mũi cũng có thể gây tổn thương xương cổ. Nếu nghi ngờ bị chấn thương cổ thì phải đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Phòng ngừa gãy xương mũi

Có thể ngăn ngừa gãy xương mũi bằng các cách sau đây:

• Thắt dây an toàn khi ngồi trên ô tô và cho trẻ nhỏ ngồi trên ghế riêng phù hợp với từng lứa tuổi.
• Sử dụng dụng cụ bảo vệ, chẳng hạn như mũ bảo hiểm, khi chơi khúc côn cầu, bóng đá hoặc các môn thể thao dễ xảy ra va chạm khác.
• Đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy và xe đạp.

Phương pháp chẩn đoán gãy xương mũi

Bác sĩ sẽ ấn nhẹ lên mũi và vùng xung quanh., sau đó quan sát bên trong mũi để tìm dấu hiệu tắc nghẽn và các dấu hiệu khác cho thấy xương bị gãy.

Người bệnh có thể sẽ được tiêm thuốc tê để không bị đau đớn trong quá trình thăm khám.

Thường không cần thiết phải chụp X-quang hay các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác để chẩn đoán gãy xương mũi. Tuy nhiên, bác sĩ có thể sẽ chỉ định chụp cắt lớp vi tính (CT) nếu chấn thương nghiêm trọng đến mức người bệnh không thể khám lâm sàng hoặc nếu bác sĩ nghi ngờ còn có các chấn thương khác.

Điều trị gãy xương mũi

Nếu gãy xương mũi nhẹ và mũi không bị vẹo hay biến dạng thì có thể không cần đến các phương pháp điều trị y tế mà chỉ cần chườm đá lên mũi và dùng thuốc giảm đau không kê đơn.

Nắn xương mũi

Nếu xương và sụn trong mũi bị di lệch, bác sĩ sẽ tiến hành nắn chỉnh lại. Điều này cần được thực hiện trong vòng 14 ngày kể từ khi bị gãy xương và càng sớm càng tốt.

Trước tiên, người bệnh sẽ được tiêm thuốc tê, sau đó bác sĩ dùng ngón tay đẩy xương và sụn mũi trở lại vị trí bình thường. Đôi khi cần sử dụng các dụng cụ đặc biệt để nắn xương và sụn bị gãy.

Mũi sau khi nắn sẽ được nẹp lại với bấc bên trong và băng ở bên ngoài. Đôi khi, một thanh nẹp được đặt bên trong mũi và giữ nguyên trong một thời gian ngắn. Bấc thường được để trong mũi khoảng một tuần và băng trong hai tuần.

Bác sĩ có thể sẽ kê thuốc kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn sống trong mũi.

Phẫu thuật

Những trường hợp gãy xương mũi nghiêm trọng, gãy nhiều lần hoặc gãy xương mũi không được điều trị quá 14 ngày có thể cần phải phẫu thuật. Trong ca phẫu thuật, bác sĩ sẽ đưa xương mũi trở lại đúng vị trí và định hình mũi nếu cần thiết.

Nếu vách ngăn mũi bị hỏng thì người bệnh sẽ cảm thấy đường thở bị tắc nghẽn hoặc có cảm giác giống như bị nghẹt mũi. Những trường hợp này có thể phải phẫu thuật tái tạo vách ngăn mũi.

Sơ cứu khi bị gãy xương mũi

Nếu nghĩ rằng mình đã bị gãy xương mũi thì hãy nhanh chóng thực hiện các bước sau để giảm sưng và đau:

• Thở bằng miệng và nghiêng người về phía trước để giảm lượng máu chảy vào cổ họng.
• Chườm lạnh: Chườm lạnh ngay sau khi bị chấn thương, sau đó tiếp tục duy trì chườm ít nhất 4 lần một ngày trong 24 đến 48 giờ đầu tiên để giảm sưng. Mỗi lần chườm khoảng 10 đến 15 phút. Quấn đá vào một chiếc khăn mặt để tránh gây tổn thương da. Không ấn lên mũi khi chườm để tránh làm cho mũi bị đau và tổn thương thêm.
• Giảm đau: Uống thuốc giảm đau không kê đơn, chẳng hạn như acetaminophen, ibuprofen hoặc naproxen sodium nếu cần thiết.
• Kê cao đầu: Kê cao đầu, đặc biệt là khi ngủ để không làm trầm trọng thêm tình trạng sưng và đau.
• Hạn chế hoạt động: Không chơi bất kỳ môn thể thao nào trong hai tuần sau khi điều trị. Tránh các môn thể thao dễ chảy ra va đập vùng mặt trong ít nhất 6 tuần sau khi bị chấn thương.