Bệnh tiểu đường và bệnh động mạch vành có mối liên hệ như thế nào?

Bệnh động mạch vành xảy ra khi các mạch máu lớn cung cấp máu cho tim bị tổn thương hoặc mắc bệnh. Những người mắc tiểu đường tuýp 2 có nguy cơ tử vong vì bệnh tim cao gấp 2–4 lần so với những người không mắc bệnh.

Thêm vào đó, khoảng 80% người mắc bệnh tiểu đường tử vong do các vấn đề tim mạch, chủ yếu là các biến cố thiếu máu cục bộ như nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Bài viết sẽ giải thích mối liên hệ giữa bệnh tiểu đường và CAD.

Người mắc tiểu đường có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn không?

Bệnh tim là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở những người mắc tiểu đường. Người lớn mắc tiểu đường có nguy cơ mắc bệnh tim cao gần gấp đôi so với người không mắc bệnh.

Ngoài ra, người mắc tiểu đường thường bị bệnh tim ở độ tuổi trẻ hơn. Điều này do lượng đường trong máu cao gây tổn thương các mạch máu và dây thần kinh, bao gồm cả mạch máu nuôi tim.

Bệnh tim mạch (CVD) hoặc bệnh tim là một loại bệnh xảy ra do mạch máu bị hẹp hoặc tắc nghẽn, có thể dẫn đến đột quỵ hoặc đau tim. CAD là một loại CVD

Nguy cơ mắc bệnh tim có khác nhau giữa người bị tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2 không?

Các loại tiểu đường hoặc tình trạng đường huyết cao mạn tính đều làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim.

Cả hai loại tiểu đường đều có các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim tương tự nhau. Tuy nhiên, một số yếu tố khác như béo phì, bệnh thận, viêm mạn tính, kháng insulin, huyết áp cao, và tuổi tác có thể làm tăng nguy cơ này, đặc biệt ở người cao tuổi và người mắc tiểu đường tuýp 2.

Tiểu đường có gây ra bệnh động mạch vành không?

Tiểu đường không trực tiếp gây ra CAD nhưng sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

CAD xảy ra do sự tích tụ các mảng chất béo lắng đọng lại (mảng xơ vữa) trong thành động mạch vành quanh tim.

Nếu bạn mắc bệnh tiểu đường lâu năm, nguy cơ tổn thương và thu hẹp mạch máu, bao gồm các động mạch vành, sẽ cao hơn, từ đó làm tăng nguy cơ bệnh tim.

Tiểu đường ảnh hưởng đến tắc nghẽn động mạch như thế nào?

Tiểu đường không trực tiếp gây tắc nghẽn động mạch, nhưng mức đường huyết cao mạn tính có thể góp phần gây ra tình trạng này.

Khi đường huyết cao do thiếu insulin, glucose dư thừa sẽ tích tụ trong máu. Lâu dần, lượng glucose này có thể làm tổn thương mạch máu và dẫn đến xơ vữa động mạch – tình trạng cứng và hẹp động mạch do sự tích tụ mảng xơ vữa gồm chất béo, cholesterol, canxi, và fibrin.

Do đó, việc kiểm soát tốt đường huyết không chỉ bảo vệ mạch máu mà còn giảm thiểu tổn thương và nguy cơ xơ vữa động mạch, bao gồm cả các động mạch quanh tim.

Các biện pháp phòng ngừa CAD nếu mắc tiểu đường

Dù bị bệnh tiểu đường nhưng bạn vẫn có thể giảm được nguy cơ mắc bệnh tim bằng cách thực hiện một số biện pháp sau:

Kiểm soát đường huyết và chỉ số A1C

Người mắc tiểu đường càng lâu, nguy cơ mắc bệnh tim càng cao. Vì vậy, việc duy trì mức đường huyết khỏe mạnh và chỉ số A1C dưới 7% là rất quan trọng.

Đường huyết cao có thể gây tổn thương động mạch, mạch máu, tim, thận, bàn chân, và mắt. Bạn nên trao đổi với bác sĩ để xác định chỉ số đường huyết và A1C mục tiêu và thay đổi thói quen ăn uống, hoạt động thể chất phù hợp.

Huyết áp

Nhiều người mắc tiểu đường cũng bị cao huyết áp. Huyết áp là lực của máu tác động lên thành mạch máu.

Nếu huyết áp tăng quá cao, tim sẽ phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đi khắp cơ thể. Huyết áp cao còn có thể gây ra các cơn đau tim và đột quỵ.

Mức huyết áp tốt nhất đối với người mắc tiểu đường là dưới 140/90 mmHg. Hãy trao đổi với bác sĩ để xác định huyết áp mục tiêu cụ thể.

Cholesterol

Cholesterol là một dạng chất béo có trong máu. Cholesterol LDL (Cholesterol xấu) cao và HDL (Cholesterol tốt) thấp có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Nhiều người mắc tiểu đường có mức cholesterol cao và cần dùng thuốc statin để cải thiện sức khỏe tim mạch.

Mức cholesterol lý tưởng:

• HDL trên 60
• LDL dưới 100
• Tổng cholesterol dưới 200

Bạn nên trao đổi với bác sĩ về các biện pháp giảm cholesterol phù hợp, đặc biệt là nếu bạn trên 40 tuổi.

Không hút thuốc

Nếu bạn có hút thuốc, hãy cân nhắc bỏ thuốc. Hút thuốc có thể trực tiếp dẫn đến nhồi máu cơ tim và đột quỵ vì làm máu trở nên đặc hơn và hình thành cục máu đông trong tĩnh mạch và động mạch. Tắc nghẽn do cục máu đông có thể gây nhồi máu cơ tim và tử vong đột ngột.

Người mắc tiểu đường vốn đã dễ bị hẹp và tắc nghẽn mạch máu, hút thuốc chỉ làm tăng thêm nguy cơ mắc CAD.

Tuy nhiên, không bao giờ là quá muộn để bỏ thuốc. Các nghiên cứu lớn năm 2013 cho thấy việc bỏ thuốc trước 40 tuổi giảm nguy cơ tử vong đến 90%, và bỏ thuốc trước 30 tuổi tránh được hơn 97% nguy cơ tử vong do hút thuốc trong thời gian dài.

Ngoài ra, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) báo cáo rằng người mắc tiểu đường có thể giảm kháng insulin đáng kể trong vòng 8 tuần sau khi bỏ thuốc lá.

Kết luận

Bệnh tiểu đường và CAD có mối liên hệ chặt chẽ. CAD là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở cả bệnh nhân tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2, và khoảng 80% người mắc bệnh tiểu đường tử vong do các biến cố tim mạch. Nguy cơ mắc bệnh tim ở người tiểu đường cao gấp đôi so với người không mắc bệnh.

Nguyên nhân là do đường huyết cao mạn tính ở người mắc tiểu đường có thể làm tổn thương và thu hẹp mạch máu, trong đó có các mạch máu quanh tim. Điều này khiến tim phải làm việc vất vả hơn để bơm máu, từ đó làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Tuy nhiên, bạn có thể làm giảm đáng kể nguy cơ tử vong do CAD và bệnh tim mạch bằng cách duy trì đường huyết và chỉ số A1C ở mức lành mạnh, quản lý huyết áp và cholesterol cũng như tránh hút thuốc.