Kỹ thuật cấy tóc FUT

Kỹ thuật FUT

FUT, Follicular Unit Transplant, tạm dịch là kỹ thuật cắt dải nang tóc. Đây là phương pháp cấy tóc tự thân, tức là lấy chính các nang tóc tự nhiên của bệnh nhân để cấy vào vùng bị rụng tóc, hói đầu, giúp phục hồi mảng tóc rụng vĩnh viễn.

Tóc tự nhiên mọc thành nhóm từ 1-4 nang lông riêng biệt, phân tách nhau bởi mô mềm ở giữa. Các nhóm tóc này được gọi là các đơn vị nang tóc – follicular unit. FUT là kỹ thuật vi phẫu (phẫu thuật sử dụng kính hiển vi), bác sĩ thao tác tách các đơn vị nang tóc, rồi cấy các nang tóc vào vùng bị rụng tóc. Nang tóc được sắp xếp vị trí và điều chỉnh xoay theo hướng tóc mọc tự nhiên ở vùng nhận tóc. Sau khi hồi phục, bệnh nhân sẽ có đường chân tóc tự nhiên và mật độ tóc thích hợp.

Ngoài FUT, cấy tóc tự thân còn một kỹ thuật nữa là cấy tóc FUE – chiết từng nang tóc. Hai kỹ thuật này về căn bản khác nhau ở chỗ FUT cắt một dải da đầu kèm theo nang tóc trên đó, sau đó thu hoạch nang tóc rồi cấy vào vùng nhận. Còn FUE là thu hoạch từng nang riêng rẽ, không cần cắt da, như vậy nó không để lại sẹo to và dài. FUT là một kỹ thuật an toàn, tỉ lệ biến chứng khá thấp và thời gian nghỉ ngơi ngắn. Tuy rằng hiện nay FUE nổi lên như một phương pháp ưu việt hơn, nhưng FUT vẫn có những giá trị riêng và trong một số trường hợp, nó có thể có lợi cho bệnh nhân hơn FUE. Tóm lại, kỹ thuật nào cũng không quan trọng bằng tay nghề của bác sĩ, kết quả sau cùng phụ thuộc rất nhiều vào sự tính toán cẩn thận của người trực tiếp thực hiện.

Nhược điểm và ưu điểm của cấy tóc FUT

Ưu điểm của kỹ thuật cấy tóc FUT:

• Hiệu quả cao, ít biến chứng
• Thời gian phẫu thuật ngắn hơn FUE
• Tiết kiệm chi phí hơn FUE
• Tỉ lệ cắt ngang nang lông thấp hơn FUE

Nhược điểm của cấy tóc FUT:

• Sẹo dài, có nguy cơ gây sẹo xấu (sẹo lồi, sẹo phì đại..), khó che hơn
• Gây đau nhiều hơn so với kỹ thuật FUE
• Thời gian hồi phục dài hơn
• Bị hạn chế về khu vực lấy tóc cấy (chỉ ở trên da đầu, kỹ thuật FUE cho phép thu hoahjc nang lông ở những nơi khác)

Sàng lọc bệnh nhân

Giúp bệnh nhân chọn đúng phương pháp điều trị là yếu tố rất quan trọng để đạt được kết quả thành công. Thực ra không có quá nhiều chống chỉ định tuyệt đối đối với kỹ thuật cấy tóc FUT, quá trình đưa ra quyết định phụ thuộc vào kinh nghiệm của bác sĩ. Có những đặc điểm khiến bệnh nhân không phải đối tượng lý tưởng cho thủ thuật này, ví dụ như:

• Dị ứng lidocain (thuốc gây tê)
• Có bệnh tự miễn
• Sức khỏe kém

Đa số mọi người đều phù hợp với thủ thuật cấy tóc tự thân, nhưng có một số người thích hợp hơn vì những đặc điểm như:

• Tuổi tác: Những bệnh nhân dưới 25 tuổi thường đòi hỏi cao hơn và vì vậy họ ít hài lòng hơn cho dù kết quả cấy tóc có như thế nào. Lý do có thể là vì bệnh nhân trẻ tuổi có tiêu chuẩn cao hơn, mong muốn lấy lại được mái tóc dày y như lúc trước, vượt quá khả năng thẩm mỹ mà kỹ thuật cấy tóc có thể đem lại; thêm vào đó, có thể họ đang ở giai đoạn đầu của bệnh rụng tóc, trong tương lai các mảng rụng tóc có thể xuất hiện thêm, khiến kết quả cấy tóc kém ấn tượng.
• Mật độ tóc: Mật độ tóc ở vùng chẩm sau đầu (vùng cho tóc cấy) sẽ quyết định số lượng mảnh ghép có thể thu hoạch được trong một lần. Những bệnh nhân có mật độ tóc thưa có thể không phù hợp để cấy tóc “che phủ diện rộng” mà chỉ thích hợp tái tạo đường chân tóc phía trước trán.
• Màu tóc, kết cấu tóc: Màu tóc và kết cấu của tóc cấy có thể đem lại cảm giác tóc dày hơn sau khi cấy. Cụ thể, tóc thô to, tóc xoăn sẽ khiến mái tóc trông dày hơn là tóc mảnh, thẳng. Tương tự, màu tóc trùng với màu da đầu sẽ cho cảm giác mật độ tóc dày hơn (tóc đen trên da đầu đen, tóc sáng màu trên da đầu sáng màu).
• Độ chảy xệ của da đầu: Việc đánh giá mức độ chảy xệ của da đầu ở vùng chẩm sẽ quyết định xem việc lấy mảnh ghép có hợp lý hay không, đặc biệt là với những người đã từng cấy tóc trước đây.

Trong quá trình tư vấn ban đầu, tất cả những yếu tố này sẽ được bác sĩ đánh giá cẩn thận cùng bệnh nhân để có thể đặt ra mức độ mong đợi đúng với thực tế, từ đó đảm bảo mức độ hài lòng của bệnh nhân sau phẫu thuật.

Quy trình cấy tóc FUT

Mặc dù có rất nhiều chi tiết nhỏ quan trọng đối với từng kỹ thuật cấy tóc (loại dao mổ, kỹ thuật cấy, loại kính phóng đại...) nhưng hầu hết đội ngũ phẫu thuật sẽ đảm bảo hai yếu tố tiêu chuẩn: các bước cơ bản và bảo toàn nang tóc cấy.

Trước phẫu thuật

Việc đánh giá và sàng lọc bệnh nhân sẽ được thực hiện trong các buổi tư vấn từ trước. Bệnh nhân sẽ được cho biết cụ thể về tình trạng bệnh, loại phẫu thuật, các bước phẫu thuật, những điều cần chú ý, kiêng tránh...

Bệnh sử và các kết quả xét nghiệm cũng sẽ được đánh giá. Sau đó bác sĩ đưa ra phương án phẫu thuật dựa trên yêu cầu và tình trạng thực tế của bệnh nhân, rồi thống nhất lịch mổ. Vào ngày mổ, bác sĩ sẽ khám qua và xem lại bệnh sử của bệnh nhân một lần nữa. Vùng làm phẫu thuật sẽ được đánh dấu, sau đó chuẩn bị tiến hành phẫu thuật.

Quy trình làm phẫu thuật

• Cắt tóc: Nếu chưa làm thì trước lúc phẫu thuật, tóc sẽ được cắt tỉa xuống còn 2mm.
• Gây mê: Bước đầu tiên, thuốc gây tê tại chỗ được tiêm vào phần da đầu đã đánh dấu. Bác sĩ có thể dùng thêm dung dịch làm phồng mô và gây tê tại chỗ - tumescent (thường bao gồm: nước muối sinh lý, epinephrine và lidocain) – để nâng cao hiệu quả gây tê, cầm máu và làm căng da đầu.
• Cắt dải da đầu, bao gồm nang tóc: Bác sĩ tiến hành rạch chéo vào da, song song với hướng của các nang tóc, sâu khoảng 4-5 mm. Sau đó khéo léo cắt bỏ một dải da đầu, chứa đầy đủ các đơn vị nang tóc còn nguyên vẹn. Trong bước này cần tránh làm tổn thương dây thần kinh hoặc các mạch máu lớn, hạn chế dùng dao đốt điện đến tối đa để tránh làm ảnh hưởng đến nang tóc.
• Tách dải da đầu thành nhiều mảnh ghép nhỏ: Sau khi có dải da đầu, bác sĩ sẽ tiến hành loại bỏ các mô bì thừa thãi, sao cho để lại khoảng 2mm mỡ bên dưới nang lông để tránh làm tổn thương nang. Sau đó, các kỹ thuật viên sẽ dùng kính hiển vi để soi và tách dải da thành các mảnh chỉ gồm một đơn vị nang tóc nhỏ. Từng đơn vị nang này được tách riêng và bảo quản trong nước muối sinh lý lạnh. (Các nang tóc rất dễ bị khô chỉ trong vòng vài phút, nếu khô rồi thì không thể dùng để cấy được nữa.)
• Khâu vùng chẩm: Song song với hoạt động trên, đội ngũ phẫu thuật sẽ khâu đóng vết rạch ở trên đầu, bằng một lớp chỉ, hai lớp chỉ hoặc bằng ghim y tế, tùy thuộc vào lựa chọn của bác sĩ. Điều này thường để lại một đường sẹo dài sau đầu, nếu cắt tóc quá ngắn thì sẽ không che được.

Chuyển sang giai đoạn cấy tóc. Quá trình cấy phải được thực hiện một cách cực kỳ cẩn thận (chỉ di chuyển mảnh ghép bằng mô quanh nang để tránh tổn thương nang, thao tác nhanh chóng tránh làm mảnh ghép bị khô...).

• Tạo nơi tiếp nhận mảnh ghép: Vùng tiếp nhận tóc được tạo ra một cách ngẫu nhiên, không theo khuôn mẫu nào cả. Bác sĩ sử dụng dao lưỡi dẹt hoặc từ 19-21 cây kim đâm vào da đầu để tạo ra những lỗ hổng để ghép nang tóc vào. Tuy nói là ngẫu nhiên, nhưng thực ra vẫn cần cân nhắc một số yếu tố để tạo ra vùng tóc trông tự nhiên nhất. Ví dụ, nang tóc ở vùng thái dương có xu hướng chéo hướng xuống đất, còn nang tóc ở vùng đỉnh và vùng tóc mái thường cần hướng ra trước ở góc 15-20 độ. Bác sĩ cần tuân thủ quy luật xoáy tự nhiên của tóc bệnh nhân, tránh đâm lung tung làm tổn thương các nang tóc vốn có...
• Cấy tóc: Cách mảnh ghép được nhẹ nhàng đặt vào nơi tiếp nhận, đè lực nhẹ trong vòng vài giây bằng đầu bông tăm (bông ngoáy tai) để cầm máu và tránh hiện tượng mảnh ghép “lòi” ra ngoài.
• Bôi kháng sinh và băng đầu: Thuốc bôi kháng sinh được bôi nhẹ lên da đầu và bác sĩ dùng băng gạc không dính để phủ nhẹ nhàng lên vùng cho và vùng nhận tóc.

Chăm sóc sau phẫu thuật

Bệnh nhân sẽ được ra về ngay trong ngày, sau khi đã bôi thuốc kháng sinh và được cho dùng miếng bảo vệ đầu không dính. Về cơ bản, bệnh nhân cần giữ sạch da đầu, vệ sinh bằng nước, nước muối sinh lý, nước xà phòng... Mỗi bác sĩ sẽ có quy định riêng và sẽ dặn dò bệnh nhân trước hoặc sau khi làm phẫu thuật. Nếu có gì thắc mắc hoặc chưa rõ, thì bạn nên hỏi trực tiếp bác sĩ của mình.

Đây là một số thông tin để người đọc tham khảo:

• Sau phẫu thuật một ngày, bệnh nhân được tắm và dội đầu chỉ với nước. Sau phẫu thuật hai ngày thì có thể gội qua bằng xà phòng dịu nhẹ dành cho trẻ em. Chú ý, bệnh nhân nên tránh gãi đầu, gây sứt xước da đầu, tránh dùng vòi nước áp lực cao xịt trực tiếp vào đầu.
• Có thể dùng thuốc giảm đau nhẹ nếu được bác sĩ cho phép, vì bệnh nhân thường bị đau nhẹ ở vùng cho và nhận tóc trong 1-2 ngày sau phẫu thuật.
• Có thể chườm đá để giảm sưng nề và bầm tím trong vòng 48 giờ.
• Kê cao đầu trong một tuần, tránh các hoạt động mạnh trong 2 tuần (tránh xoay đầu đột ngột hoặc ở góc độ quá đà khiến vết mổ bị kéo căng, tránh xoay vặn cổ đột ngột...)
• Bệnh nhân nên giữ ẩm cho da đầu trong vài ngày đầu tiên để thúc đẩy vết thương hồi phục, đồng thời tránh đóng vảy.
• Bệnh nhân thường quay lại gặp bác sĩ sau 7 ngày để tháo chỉ, sau đó được theo dõi sát sao trong những tháng kế tiếp, cho tới khi mảnh cấy tóc trưởng thành (6-12 tháng sau).
• Bệnh nhân nên chú ý đến tư thế nằm ngủ, tránh tì đè vào vùng mới làm phẫu thuật quá lâu, có thể làm giảm tuần hoàn máu dẫn đến thiếu máu da đầu hoặc tệ hơn là hoại tử.
• Các phương pháp có thể dùng để hỗ trợ gia tăng độ hiệu quả của ca phẫu thuật: minoxidil bôi tại chỗ, finasteride, liệu pháp điều trị laser cường độ thấp.

Khi nào thì tóc mọc lại

Như với mọi kỹ thuật cấy tóc khác, tóc sau khi cấy bằng phương pháp FUT sẽ bắt đầu mọc trở lại sau khoảng 3-4 tháng. Ban đầu tóc có thể còn mảnh nhỏ, nhưng khi tóc mọc dài hơn thì thân tóc cũng sẽ to, dày hơn. Đến cuối cùng, tóc mọc mới sẽ giống y như tóc ở vùng chẩm.

Đa số bệnh nhân cần 2-3 lần cấy để đạt được mức độ che phủ mong muốn. Mỗi lần thực hiện nên cách nhau 6 tháng.

Biến chứng có thể gặp phải

Nhìn chung, bệnh nhân sau cấy tóc ít gặp biến chứng, vì da đầu là vùng được cung cấp máu mạnh mẽ, nên tốc độ hồi phục nhanh và tỉ lệ nhiễm trùng thấp. Tuy nhiên, thủ thuật này vẫn có biến chứng, những biến chứng phổ biến là:

• Phù nề (5%): Đây giống như phản ứng tự nhiên sau phẫu thuật thì đúng hơn, một số người sưng nhẹ, một số người sưng nặng. Biến chứng này tự khỏi sau 5-7 ngày, nếu kéo dài quá lâu thì nên tham khảo bác sĩ.
• Chảy máu (0,5%)
• Viêm nang lông
• Da đầu bị tê: Đây có thể là hiện tượng nhất thời, nhưng rất hiếm khi nó có thể là vấn đề vĩnh viễn, đặc biệt là nếu cắt nhầm vào dây thần kinh trên đầu.
• Rụng tóc Telogen: Đây là biến chứng hiếm gặp, nhưng khá đáng lo. Rụng tóc Telogen tức là tóc gốc bị rụng ở vùng cho hoặc nhận tóc. Đây là rụng tóc do sốc, là hậu quả của căng thẳng và các vi tổn thương trong quá trình cấy tóc và thường chỉ thoáng qua. Bệnh nhân nên biết là sau 3-4 tháng tóc sẽ mọc trở lại.
• Cục u nang dưới da và tóc mọc ngược: Mặc dù hai biến chứng này có thể tự khỏi, nhưng đôi khi chúng có thể dẫn đến phản ứng sưng viêm, gây ảnh hưởng lên toàn bộ tóc cấy. Phẫu thuật cắt nang hoặc giải phóng tóc mọc ngược sẽ đẩy nhanh tốc độ lành.
• Nhiễm trùng: Do da đầu có lượng cung cấp máu mạnh mẽ, nên tỉ lệ bệnh nhân bị nhiễm trùng chỉ thấp hơn 1%. Cách điều trị là tẩy da chết bằng cách chườm ấm, đội đầu hai lần/ngày và kháng sinh.

Nếu có nghi ngờ, hãy liên lạc ngay với bác sĩ hoặc cơ sở làm phẫu thuật để được hướng dẫn đầy đủ và can thiệp kịp thời.